بررسی عوارض مختلف ناشی از مهاجرتهای بین المللی و تاثیر آن در جامعه مقصد و خود مهاجران
مقدمه
یکی از موضوعات مورد توجه اندیشمندان علوم انسانی و بخصوص جامعه شناسان که در قرن حاضر از اهمیت خاصی برخوردار می باشد ، بررسی عوارض مختلف ناشی از مهاجرتهای بین المللی و تاثیر آن درجامعه مقصد و خود مهاجرین است . بر همین اساس چشم انداز متفاوتی در رابطه با فرآیند مهاجرت وجود دارد ، که هرکدام ازاین دیدگاه ها مدل خاصی ، جهت مهاجرت ارائه می کنند.
در مدل اول ، مهاجرت را (( یک حرکت عقلانی و هدفدار به منظور یافتن مکانی برای کار و زندگی تصور میکنند )) .عوارض مهاجرت های بین المللی
در مدل دوم
(( مهاجرت پاسخی غیرارادی به شرایطی است که مهاجر را به نقل مکان سوق می دهد که احتمالاً حرکت او بدون در نظر گرفتن راههای دیگر است )) .
بنابراین دو مدل مهاجرت پویا وناپویا وجود دارد که گاهی عملاً درهم می آمیزد . با پذیرش این واقعیت که پیامدها و یا عوارض مهاجرت از علت مهاجرت جدا نمی باشد ، می توان اذعان داشت که مهاجرت ، پدیده ای است که سازمان اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهد . یکی در مبداً ودیگری در مقصد .
در نظر مهاجر شکل محرومیت از هدفهای بسیار با ارزش فرق می کند ، از زمانیکه جمع نتواند به وسایل حصول به آن هدفها در داخل سازمان اجتماعی خود دست یابد ، چنانچه احساس کند که منابع لازم برای رفع محرومیتهایش در خارج از سازمان اجتماعی وجود دارد ، در آن صورت احتمالاً مهاجرت می کند. در چنین وضعیتی مهاجر در مقصد به ندرت می تواند به تمام اهداف و آرزوهای خود برسد ، این ناکامی خود می تواند عوارض مختلف اقتصادی ، روانی ، اجتماعی و حتی فرهنگی در جامعه مقصد برجای بگذارد. اگر بپذیریم که پیامد های مهاجرت بر هر سه سازمان اجتماعی ، یعنی سازمان اجتماعی مهاجران ، سازمان اجتماعی مبداء و سازمان اجتماعی مقصد اثر می گذارد ، بطور قطع میزان این تاثیر یکسان نبوده و به مجموعه ای از متغیر های مختلف ربط دارد خصوصیات روانی مهاجران البته تعیین جزء به جزء همه پیامدهایی که ممکن است هر مورد مهاجرت داشته باشد ، اگر نه یک کار محال ، حداقل کار دشواری است . با این حال معتقدیم که این تصور و برداشت که نظام مهاجرت متشکل از سه سازمان اجتماعی است با ارتباط های متقابل که از طریق جمع مهاجری عمل میکنند و ابزارهای مفیدی است ، برای سازماندهی پژوهش جامعه شناختی در باره پیامدهای مهاجرت .
طرح وبیان مسئله
بطور کلی مهاجرت بعنوان تغییر مکان دائمی یا موقت تلقی می شود . هیچ محدودیتی به ساخت حرکت با اختیاری و اجباری بودن ماهیت این عمل و هیچگونه تفاوتی بین مهاجرت داخلی و خارجی وجود ندارد . بنابراین حرکت از یک آپارتمان به آپارتمان دیگر نیز در شمار مهاجرت، همانند حرکت از یک شهر در یک کشور به شهری در کشور دیگری محسوب می شود . اگرچه بدیهی است شروع ونتایج چنین حرکاتی بطور گسترده با یکدیگر تفاوت دارند ، با این وجود این تعریف تمامی انواع حرکات ساختی را در بر نمیگیرد . پیامدهای مهاجرت بین المللی برای نمونه تحرکات چادرنشینان و کارگران مهاجر ، برای کسانی که محل اقامت دائمی ندارند و دائماً تغییر مکان می دهند ( کسانی که تابستان به کوهستان می روند ) استثناء شده اند در هر صورت خواه حرکات ، مسافتی کوتاه و خواه بلند ، آسان یا سخت باشد ، هر عمل مهاجرتی مستلزم یک مبداء۱ یک مقصد ۲و مجموعه ای از عوامل بازدارنده ۳میباشد۴
از میان عواملی که در تصمیم به انجام مهاجرت و فرآیند آن موثر هستند ما در بحث بررسی پیامدها یا عوارض مهاجرت خارجی ، به چهار عامل موثر در عمل مهاجرت یعنی ۱- عوامل موجود در حوزه ی مبداء ۲- حوزه مقصد ۳- عوامل بازدارنده ۴- عوامل شخصی را مدنظر قرار داده ایم .
روشن است که مجموعه عوامل مثبت و منفی در مبداء و مقصد برای مهاجر یا مهاجرین آینده با همدیگر متفاوت است . در عین حال ممکن است طبقاتی از مهاجرین را که به گونه مشابهی به مجموعه عوامل عمومی در مبداء و مقصد واکنش نشان میدهند از یکدیگر تفکیک کنیم ، بطور دقیق نخواهیم توانست به میزان تاثیر گذاری مجموعه عوامل خاصی که بر مهاجرت تاثیر دارند را مشخص نمائیم . می دانیم مهاجران مقصدی را جستجو می کنند که خواسته های اجابت نشدهی آنها برآورده شود ، سازمان اجتماعی آنجا تا حد امکان شبیه سازمان اجتماعی مبداء باشد . منظور این است که مهاجران ترجیح می دهند در وضعیتی جابجا شوند که درسازمان اجتماعی ایشان ، یعنی در انگارههای درونی شده رفتار آنان کمترین دگرگونی و آشفتگی پدید آید . بدیهی است که درفرآیند انتخاب ، ارزشها نقش مهمی ایفا میکنند (( مثلاً در تعیین اینکه چه عناصری از سازمان اجتماعی مبداء می تواند به خاطر حرکت فدا شود ))۱
میتوان وضعیتی را تصور کرد که در آن اهداف مهاجر در اولین قدم برآورده نشود ، لاجرم مهاجران ممکن است بطور لفظی در دو دنیا به سر برند و پیوستگی موقت را هم به مبداء و هم به مقصد حفظ کنند . ممکن است برنامه ی مهاجرت دوم به جای دیگر را بریزند ، حتی ممکن است سرخورده به مبداء باز گردند. و بالاخره ممکن است ارتباط خود را با میراث فرهنگی و سازمان اجتماعی خود ناگهان قطع کنند وفرهنگ و سازمان جدید را بپذیرند . این درحالی است که پیامدهای مهاجرت بر هرسه سازمان اجتماعی یعنی سازمان اجتماعی مهاجران ، سازمان اجتماعی مبداء و سازمان اجتماعی مقصد اثر می گذارد . تاثیرات مهاجرت در خود مهاجران در این میان تغییراتی در نظام مهاجرت روی می دهد که به نوبه ی خود در سازمان اجتماعی جمع مهاجر به صورت نظری در نظامهای فرهنگی ، اجتماعی و شخصیتی ( روانی ) تغییراتی را موجب می شود . لیکن همه تغییرات ناشی از مهاجرت لزوماً معلول مهاجرت نیستند ، این موضوع باید به طور تجربی و با بهره گیری از رهنمودهای مناسب و محدود نظری از نوع میان گستر مشخص و توصیف شود .
توجه به پیامدهای فوق از مدلهای نظری جامعه شناختی استفاده لازم بعمل آید . قبل از پرداختن به مدلهای نظری به پاره ای از دیدگاه ها و نظریات موجود در زمینه مهاجرت پرداخته و سپس با بهره گیری از مدلهای نظری مذکور به تبیین مسئله مورد پژوهش مبادرت خواهیم نمود .
۲-۱- ضرورت تحقیق و اهمیت موضوع
مهاجرت یکی از مسائل اساسی و عمده مورد نظر جامعه شناسان و کارگزاران حکومتها در قرن حاضر است، بررسی پیامدهای مهاجرت و علل و عوامل آن در مبداء و مسائل و مشکلات مربوط به سازگاری مهاجرین در مقصد مشکلاتی را برای مهاجرین بوجود آورده است . مهاجرینی که با داشتن زن و فرزند بنا به دلایل سیاسی ، مذهبی ، اقتصادی ، خانه و کاشانه خود را ترک می کنند و در صورتی هم که امکان بازگشت برای آنان وجود نداشته باشد ، مسلماً تحت افکار و عقاید ساکنان آن کشورها نیز قرار میگیرند .
حال آیا الگوهای رفتاری آنها تغییر می کند ؟ که اگر تغییر کند به چه میزان ؟ از طرفی آیا این تغییر بر روی خانواده و بستگان آنها تاثیر داشته یا خیر ؟
ساختار اجتماعی در این میانه چه تاثیری از این حرکت می پذیرد ؟ آیا اعضای این جمع ( مهاجرین ) که بدون توجه به واقعیات یعنی ساخت اجتماعی و فرصتها دست به مهاجرت زده اند در دگرگونی نظام اجتماعی مقصد نقشی ایفا می کنند ؟
بدین لحاظ می توان گفت شناخت پیامدهای مهاجرت بین المللی در زمینه های مختلف اقتصادی اجتماعی، فرهنگی و روانی امری کاملاً ضروری بوده و با توجه به مرزی بودن منطقه ترکمن صحرا و افکار مردم این ناحیه در معرض امواج رادیویی و تلوزیونی کشورهای هم جوار قرار دارند ، از اهمیت خاصی برخوردار می باشد . از طرفی می دانیم افراد مهاجر همچون پل ارتباطی میان عناصر دو فرهنگ هستند . اینگونه افراد مسلما ً درصورت بازگشت به سرزمین خود عناصر فرهنگی اخذ شده از جامعه میزبان را به همراه خواهند داشت و همین امر ممکن است باعث ایجاد عدم تعادل در رفتار اجتماعی آنها گردد .
۳-۱- اهداف تحقیق
اساساً مهاجرت یک پدیده اجتماعی در کلیه جوامع بشری بوده و همه جوامع به نوعی با این پدیده مواجه هستند ، برخی مهاجر فرصت و برخی مهاجر پذیرند ، در بسیاری از کشورها نیز به علل گوناگون مهاجرت بین نواحی و مناطق مختلف آن کشور وجود دارد که مهاجرت روستایی- شهری ، نسبت عمده و اصلی مهاجرت ها را تشکیل می داده است . ۱
در کشور ما نیز مهاجرت بین مناطق روستائی و شهری در چند دهه قبل روند رو به رشدی داشته که بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و توجه به روستاها و نیاز های روستائیان این روند کند شده ، اما هنوز ادامه دارد .از طرفی مهاجرتهای بین المللی ، بین نواحی مرکزی کشور به کشور های مجاور نیز از قدیم الایام وجود داشته ، از جمله مهاجرت قزاقها به منطقه ترکمن صحرای ایران می باشد هرچند که اکثریت قریب به اتفاق آنها ، ارتباط مداوم با اقوام وبستگان خود در کشور مبداء تا قبل از فروپاشی شوروی سابق نداشتند ، اما از سال ۱۹۹۱ که اتحاد جماهیر شوروی سابق از هم پاشید و جمهوری های آن از جمله قزاقستان مستقل شد ، همه ساله به ایران مهاجرت می کنند و یا اینکه اینها به دیدن اقوام و بستگان خود در آن سوی مرزها می روند . ۲
با توجه به بررسیهای اولیه دریافتم که دیدگاه ها و رویکردهای نظری گوناگونی در مورد مهاجرت ، علل و پیامدهای آن وجود دارد ، برخی از محققان به علل و عوامل مهاجرت توجه داشته و به بررسی در این خصوص پرداخته اند و برخی دیگر به پیامدهای آن توجه کرده اند که گروه دوم در اقلیت بوده و مطالعات اندکی در این خصوص صورت گرفته است . در این پژوهش سعی بر این خواهد بود که هم علل و عوامل مهاجرت بررسی گردد و هم پیامدهای آن مد نظر قرار بگیرد .آنچه که از گفتار علمای اجتماعی و توسعه بر می آید ، مهاجرت دارای پیامدهای گوناگون اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و روانی می باشد که هر کدام بنا به موقعیت جامعه مهاجر پذیر ، در زمانی برجستگی و نمود بیشتری می یابند .
بیشتر مطالعات انجام شده به بررسی مهاجرین مبداء پرداخته اند ، طبعاً پیامدهای اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی را در ارتباط با جامعه مبداء در نظر داشته اند ، چیزی که در این تحقیق کمتر مراد و منظور است و به دلایل گوناگون که مهمترین آن عدم دسترسی به جامعه مبداء می باشد ، انجام این امر در آن جامعه امکان پذیر نیست ، از طرف دیگر جامعه آماری ما کسانی هستند که ((بنه کن )) دست به مهاجرت نزده اند ، بلکه بعضی از اقوام و بستگان و اعضای خانواده آنان در جامعه مبداء بوده و بدین لحاظ چنانچه تحت تاثیر فرهنگ ، آداب و رسوم ، ایده ها و آمال و آرزوهای موجود در جامعه مقصد قرار گرفته باشند ، می توانند وسیله ای برای انتقال موارد فوق الذکر به جامعه ی مبداء باشند . لذا هدف ما در این تحقیق
اولاً یافتن انواع پیامدهای مهاجرت چون ، پیامدهای اجتماعی ، فرهنگی و روانی ناشی از مهاجرت قزاقها به منطقه ترکمن صحرا برخورد آنان و منطقه است .
ثانیاً علل و عوامل مهاجرت روشن گردد .
ثالثاً همانطور که می دانیم انواع پیامدهای فوق الذکر دارای وزن و ارزش همانند نبوده ، هر کدام به نوعی و در زمان خاص تاثیرات بیشتر یا کمتری روی جامعه مقصد و حتی روی خود مهاجرین دارند ، لذا سومین هدف ما در این تحقیق این است که وزن هر کدام از عناصر مذکور را در ایجاد هماهنگی مهاجرین یا ناسازگاری آنها ، فرهنگ پذیری ، انزوا و … را با جامعه مقصد بدست آورده و میزان اثرگذاری هر کدام را معین کنیم .
۴-۱-تنظیم و تدوین فرضیات تحقیق
بزعم صاحب نظران ، مهاجرت که دارای کارکردهای آشکاری است ، دارای کارکرد و یا پیامدهای پنهان نیز می باشد ، این پیامدها در زمینه های اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و روانی می تواند مورد بررسی قرار بگیرد .
۱-بین سازگاری مهاجرین و پایگاه اجتماعی افراد رابطه وجود دارد .
اولین فرضیه تحقیق رابطه بین سازگاری اجتماعی و پایگاه اجتماعی مهاجرین است . زیرا بنظر می رسد پایگاه اجتماعی مهاجرین می تواند بر سازگاری اجتماعی آنها اثر گذارد . شاخصهای مورد استفاده جهت سنجش پایگاه اجتماعی مهاجرین شغل و سواد و درآمد است که در قسمت آزمون فرضیه ها به بررسی تاثیر هر یک از شاخصهای مذبور می پردازیم .
۲-بین سازگاری اجتماعی و آگاهی اجتماعی مهاجرین رابطه وجود دارد .
منظور از این فرضیه این است که هرچه میزان آگاهی اجتماعی افراد بیشتر باشد ، به سازگاری بیشتری دست خواهند یافت . میزان آگاهی اجتماعی به این معنی است که فرد تا چه اندازه با دنیای پیرامون خود در ارتباط بوده و چه میزان با وضعیت دنیای جدید آشنایی و شناخت دارند . عناصر تشکیل دهنده ی این آگاهی اجتماعی عبارتند از میزان تحصیلات –میزان مطالعه روزنامه –استفاده از وسایل ارتباط جمعی ( تماشای تلوزیون ) و …
۳-بین خصوصیات روانی مهاجرین و سازگاری اجتماعی آنها رابطه وجود دارد .
در این فرضیه منظور از خصوصیات روانی استفاده از (( شاخصهای اضطراب -افسردگی- پرخاشگری -بیگانگی اجتماعی است )) که هر یک با سازگاری اجتماعی مهاجرین از نظر نوع رابطه و میزان همبستگی مورد سنجش قرار خواهد گرفت .
۴-بین خصوصیات روانی مهاجرین و سن آنها رابطه وجود دارد .
جهت بررسی فرضیه فوق سن مهاجرین را به سه گروه طبقه بندی نموده و هر یک از سه گروه به تنهایی از نظر خصوصیات روانی مورد بررسی قرار گرفته اند و سپس به بررسی رابطه موجود میان متغیر های این فرضیه پرداختیم . در واقع دستیابی به رابطه ای میان سن مهاجرین با میزان پرخاشگری، سن و میزان اضطراب ، سن و میزان افسردگی و بالاخره سن و بیگانگی اجتماعی مد نظر بوده است .
۵-بین خصوصیات روانی مهاجرین و پایگاه اجتماعی آنها رابطه وجود دارد .
برای سنجش پایگاه اجتماعی افراد از شاخص های شغل و سواد و درآمد استفاده شده که تاثیر آنها تحت عنوان پایگاه اجتماعی بر چهار شاخص وضعیت روانی پاسخگویان یعنی اضطراب ، پرخاشگری ، افسردگی و بیگانگی اجتماعی مورد ارزیابی قرار می گیرد .
۶-بین وضعیت تاهل مهاجرین و خصوصیات روانی آنها رابطه وجود دارد .
وضعیت تاهل در سه گروه تقسیم بندی شده که هر یک از وضعیتهای این سه گروه ( همسر دارم –فوت شده است –از همسرم جدا شده ام ) به نوعی با خصوصیات روانی مهاجرین در رابطه می باشند که در این فرضیه به بررسی این رابطه پرداخته شده است . هدف از سنجش این فرضیه یافتن رابطه ای میان خصوصیات روانی مهاجرین با وضعیت تاهل آنهاست .
۵-۱- بیان متغیر های مستقل و وابسته
متغیرهای مستقل
یک دسته از متغیرهای ما ( متغیرهای مستقل ) همان متغیر های اجتماعی –جمعیتی بوده اند که منظورمان از این متغیر ها به قرار زیر است
جنسمنظور همان زن و مرد بودن می باشد .
وضعیت تاهلدر این تحقیق با متغیر های همسر دارم – از همسرم جدا شده ام و همسرم فوت شده است ، برخورد داریم .
سنرقم سن مهاجرین تعداد سالهای کاملی است که از زمان تولد فرد گذشته است .
تحصیلاتکه به گروه بندی ۱- بی سواد ۲ –سواد قرآنی و ابتدائی ۳ – راهنمایی ۴- دیپلم و بالاتر از دیپلم تقسیم شده است .
نوع تامین منابع معیشتسلسله مراتب شغلی پذیرفته شده در جامعه مقصد می باشد .
مهاجرتبطور کلی مهاجرت بعنوان تغییر مکانی دائمی یا موقت تلقی می شود که دارای سه جزء مبداء ، مقصد و مجموعه ای از موانع بازدارنده می باشد .
قرابت فرهنگی: مراد از قرابت فرهنگی ، نزدیکی دو یا چند فرهنگ می باشد از لحاظ عناصر و اجزاء تشکیل دهنده .
پایگاه اجتماعی: که شامل عناصر شغل ، سواد ، داشتن اموال منقول و غیر منقول می باشد . آگاهی اجتماعی که از عناصر سواد و استفاده از وسایل ارتباط جمعی و میزان مطالعه روزنامه تشکیل شده است .
متغیر های وابسته
متغیر وابسته ی ما در این پژوهش در اصل عوارض مختلف ناشی از مهاجرت می باشد که در چهار گروه اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و روانی با شاخصهای مختلف مورد بررسی قرار می گیرند . در گروه عوارض فرهنگی ما سازگاری مهاجر را تحت دو شاخص عمده و اصلی فرهنگ پذیری و رضایتمندی بیان نمودیم . البته این دو شاخص به عوامل تعیین کننده ای از قبیل زبان ، رابطه دوستی ، وسایل ارتباط جمعی ، داشتن شغل ، اعتماد و مشورت ارجاع نمودیم .
۶-۱- تعاریف مفاهیم و متغیر های تحقیق
در این قسمت ما به تعریف مفهوم مهاجرت و متغیرهای وابسته که در قالب فرضیات بیان نمودیم ، می پردازیم . مهاجرت کلاَ یک حرکت ساده شامل یک فرد یا گروه مهاجر است که از یک مکان جغرافیایی (( مبداء )) به یک مکان دیگر (( مقصد )) نقل مکان می کند . این فرآیند یک جریان مهاجرتی را بیان می کند که دارای مفهوم فضایی و اساسی نقاط ، مسافت ، جهت ، زمان و مکان می باشد .
در تعاریف متعددی که پیرامون مهاجرت ارائه شده ، غالباَ به تغییر سکونت گاهها ، عبور از مرزهای خاص داخلی و بین المللی می پردازیم . و بهرحال بعضی از این تعاریف تاکیدشان بر تحول در نظام کنش متقابل اجتماعی مهاجر است .
نوع مهاجرت مورد بحث ما از نوع بین المللی و آن هم به صورت مهاجرتهای سیاسی می باشد . مفهوم دیگری که در این پژوهش به آن پرداختیم ، مفهوم سازگاری است که بطور مشخص منظور ما از این مفهوم ( سازگاری مهاجر در مقصد ) ایجاد ارتباط متقابل مهاجر با جامعه میزبان از نوع ارتباط متقابل که دو بعد اساسی سازگاری را تشکیل میدهند یعنی فرهنگ پذیری و رضایت مندی است . با توجه به بحث تغییرات اجتماعی در می یابیم که سازگاری فرآیندی است که در کنش متقابل بین انسان و محیط صورت می گیرد و از آنجا که شکل گیری عمل این فرآیند و رابطه با ویژگیهای فردی و شرایط حاکم بر محیط جدید می باشد .لذا ، سازگاری چند بعدی است که ما به عوامل تعیین کننده آن در ربط به یکدیگر می نگریم. علل و عوامل مهاجرت چند بعدی بودن فرایند سازگاری توسط اندیشمندان مورد تاکید قرار گرفته است . در اینجا لازم است که معرفه ها یا شاخصهایی که سازگاری را توضیح یا توجیه می نمایند ، مطرح نمائیم .
در تحقیقی که پیرامون پیشنهاد یک مدل چند متغیره در باره سازگاری مهاجرین در مقصد صورت گرفته است بیان می دارد که حالت رویکرد چند متغیری که یک اساس واقعی و همه جانبه نگر در بین رفتارهای بشری و بخصوص برای سازگاری مهاجرین ارائه می دهند ، در این تحقیق شاخص های فرهنگ پذیری ، رضایت مندی و یگانگی را جهت مطالعه سازگاری مهاجرین بکار می گیرد .
بر این اساس ما می توانیم چنین برداشت کنیم که شاخص های رضایت مندی و همانندی ( یگانگی ) معادل یکدیگر بکار برده شده اند ، چون اعتقاد بر این است ، مهاجر زمانی به همانندی می رسد که احساس نماید متعلق به جامعه جدید است و حالت تعلق داشتن را بدین معنا گرفتند که مهاجر خودش را جزئی از محیط جدید دانسته و تمایل به اسکان دائمی داشته باشد . به همین جهت در این پژوهش از شاخص اصلی سازگاری یعنی فرهنگ پذیری استفاده نموده که لازم است به تعاریف پیرامون این موضوع بپردازیم .
در مورد فرهنگ پذیری۱ لازم است که بیان نمائیم ، تعاریف زیادی از واژه فرهنگ۲ توسط اندیشمندان مختلف ارائه گردیده است که بیشترین و گسترده ترین تعریف فر هنگ را می توان در متون مردم شناسی بریتانیایی بنام (( تایلر ))۳ پیدا نمود . (( او فرهنگ را مجموعه ای شامل دانش ، عقیده ، هنر ، اخلاقیات ، قانون ، رسوم و دیگر استعداد ها و عاداتی که توسط فرد بعنوان عضوی از جامعه کسب می گردد ، تعریف می نماید ))۴ . ما نیز با اقتباس از تایلر فرهنگ را که مجموعه ای از عقاید ، عرف همگانی ، رسومات ، ارزشها و سمبلهائی که تعیین کننده رفتار افراد جامعه است در نظر داریم . اکنون با واژه فرهنگ آشنا شدیم . پس منظور ما از فرهنگ پذیری چیزی جز پذیرش خصوصیات فرهنگی جامعه میزبان توسط فرد مهاجر نمیتواند باشد . در جریان فرهنگ پذیری است که مهاجر عمیقاَ و از جهات فراوانی با فرهنگ جامعه میزبان همانند می شود .
رضایت مندی بعنوان یکی از شاخصهای مورد نظر یا در مفهوم سازگاری حالتی است که به درک و فهم شخص مهاجر از موقعیت زندگی خودش در مقصد بر می گردد . این حالت ناشی از احساسات دوستی ، احترام ، نسبت متقابل با میزبانان می باشد . رضایت مندی از یک طرف با گرایشات مطلوب مهاجرین نسبت به میزبانان و از طرف دیگر با متقاعد شدن آنان نسبت به تمایل مثبت و مطلوب میزبانان نسبت به آنها دارند ، توام می باشد .
بررسی عوارض ناشی از مهاجرت در یک کشور
در کل می توان بیان نمود اگر مهاجر احساس نماید از حالت سابق خود متضرر نگردیده و یا تحت حمایت جامعه میزبان قرار دارد ، رضایت مندی او در مقصد جلب می شود . پس می توان به این نتیجه رسید که داشتن روابط دوستی مهاجر با میزبان می تواند یکی از عوامل تعیین کنند در فرهنگ پذیری مهاجر در مقصد بشمار می آید . در این رابطه می توان بیان نمود که هر چه رابطه دوستی مهاجرین و میزبانان افزایش یابد ، باید فرهنگ پذیری مهاجرین زیاد تر شود . یکی از عوامل مهمی که در این قسمت لازم است مد نظر واقع شود ، نوع شغل مهاجر در مقصد می باشد . چون احتمال می رود که هرچه نوع شغل مهاجر در سلسله مراتب شغلی جامعه مقصد بالاتر باشد سازگاری مهاجر در جامعه مقصد نیز افزایش می یابد ، جهت روشن نمودن مفهوم سازگاری به تعریف پیرامون دو مفهوم فرهنگ پذیری و رضایت مندی با ذکر شاخصهای هر یک می پردازیم افسردگی مهاجران
– فرهنگ پذیری۱ عبارتست از قبول عقاید ، ارزشها ، عادت ، الگوهای رفتاری جامعه میزبان توسط مهاجر برای مشخص کردن فرهنگ پذیری ما از متغیرهای زبان ، روابط دوستی ، وسایل ارتباط جمعی و رسومات استفاده نمودیم که منظورمان از هرکدام از این متغیر ها به شرح ذیل می باشد
بررسی وضعیت اضطراب در مهاجران
زبان منظور ما این است که مهاجر زبان محاوره ای جامعه میزبان را بفهمد و بتواند صحبت کند.
روابط دوستی منظور گرفتن دوست از جامعه میزبان و ایجاد ارتباط با او می باشد .
وسایل ارتباط جمعی منظور میزان مطالعه روزنامه ، تماشای تلوزیون در جامعه میزبان توسط مهاجر است .
رضایت مندی رضایت مندی نیز مانند فرهنگ پذیری تحت متغیر ها و یا معیارهایی مورد بررسی قرار می گیرد . متغیر های مورد استفاده در این قسمت به شرح زیر می باشد.
داشتن شغل یعنی داشتن یکی از شغلهای پذیرفته شده جامعه مقصد می باشد .
اعتماد منظور این است که مهاجر تا چه حدی حاضر است مشکلات خود را با افراد جامعه میزبان در میان گذاشته و از آنها کمک بگیرد .
مشورت منظور این است که واقعاً مهاجر تا چه حدی حاضر است در انجام کارهای خود نظر میزبان را جویا شود .یک دسته از متغیر ها در زمینه سنجش عوارض ناشی از مهاجرت از بعد روانی می باشد که در قالب متغیرهای افسردگی ، اضطراب ، پرخاشگری و بیگانگی اجتماعی سنجیده می شود که به لحاظ علمی هر کدام از متغیرهای مذکور را تعریف می نمائیم .
اضطراب از علائم اختلالات و بیماریهای ذهنی و احساسی بشمار می رود که از مشخصات آن احساس دلهره عمیق گاه بدون دلیل نگرانی و دلواپسی مهاجر در مقصد۱ می باشد .
دانلود کامل پایان نامه در مورد تاثیر مهاجرتهای بین المللی
فهرست مطالب
مقدمه ۶
۲-۱- ضرورت تحقیق و اهمیت موضوع ۱۱
۳-۱- اهداف تحقیق ۱۲
۴-۱-تنظیم و تدوین فرضیات تحقیق ۱۴
۵-۱- بیان متغیر های مستقل و وابسته ۱۵
متغیرهای مستقل ۱۵
متغیر های وابسته ۱۶
۶-۱- تعاریف مفاهیم و متغیر های تحقیق ۱۷
۱- اضطراب (Anxiety ) 21
۲- پرخاشگری و تندخوئی ۲۳
۳- افسردگی ۲۴
۴- بیگانگی اجتماعی ( آنومی ) ۲۶
۱-۲- بررسی آثار موجود ۳۰
۲-۲- مهاجرت و پیامدهای آن در مقصد در رویکرد اجتماعی ۳۰
۳-۲- رویکرد اقتصاد سیاسی در خصوص مهاجرت ۳۶
۴-۲- مطالعات پیشین ۳۹
نگاهی به اوضاع جغرافیایی ، تاریخی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی منطقه ترکمن صحرا ۴۷
۱-۵-۲وضعیت جغرافیایی ۴۸
۲-۵-۲- وضعیت تاریخی ۴۹
۳-۵-۲ وضعیت اجتماعی و جمعیتی ۵۲
۴-۵-۲- وضعیت اقتصادی ۵۴
۵-۵-۲- وضعیت فرهنگی ۵۴
۶-۲-سابقه تاریخی قوم قزاق و منشاء مهاجرت آنها ۵۵
۷-۲-وجه تسمیه نامیده شدن قزاقها به این نام ۵۸
۳-۲- پراکندگی قزاقهای ساکن در ایران ۵۹
فرصتهای اشتغال و جامعه پذیری قزاقها ۶۱
مسـکـن ، پوشـاک و خــوراک قــزاقــها ۶۲
ازدواج و طلاق و خویشاوندی و مذهب (( سازمان اجتماعی )) ۶۳
دیــن و مــذهــب ۶۶
چگونگی گرایش به اسلام ۶۶
۲-۳جامعه نمونه و روش نمونه گیری ۶۹
۳-۳- تکنیکهای تحقیقاتی (( روشهای پژوهش )) ۶۹
۴-۳-روش جمع آوری اطلاعات ۷۰
۵-۳- مشـکـلات تــحـقـیـق ۷۱
۱-۵-۳(( الــف )) بــخــش تـئـوری تـحـقـیـق ۷۱
۳-۵-۳(( ب )) بـخـــش عـمـلی ۷۱
۱-۳-توصیف متغیر های تحقیق ۷۲
۱-۴-۱- سن مهاجرین ۷۲
۲-۱-۴- میزان تحصیلات ۷۳
۴-۱-۴ – بررسی وضعیت شغلی مهاجرین ۷۵
۵-۱-۴- رضایت شغلی ۷۶
۶-۱-۴- وضعیت نوع محل سکونت مهاجرین ۷۷
۸-۱-۴- سنجش مقدار و میزان درآمد ماهانه ۷۸
۹-۱-۴-سنجش رضایت از میزان درآمد ماهانه ۷۸
۱۰-۱-۴- بررسی وضعیت امنیت از نظر مهاجرین ۷۹
۱۱-۱-۴-بررسی میزان بی احترامی بومی ها به مهاجرین قزاق ۸۰
۱۲-۱-۴-بررسی اظهار نظر نسبت به اهالی محل اقامت ۸۱
۱۳-۱-۴-بررسی میزان روابط صمیمانه با سایر قومیت ها ۸۲
۱۴-۱-۴-بررسی میزان جالب بودن تلوزیون ایران از نظر مهاجرین قزاق ۸۳
۱۵-۱-۴-بررسی میزان احساس راحتی در منزل دوستان غیرقزاق ۸۴
۱۶-۱-۴-سنجش تمایل به درد دل با دوستان غیرقزاق ۸۵
۱۷-۱-۴- سنجش قادر بودن به خواندن زبان فارسی ۸۶
۱۸-۱-۴- بررسی میزان مطالعه روزنامه در ایران از سوی فرد مهاجر ۸۷
۱۹-۱-۴- بررسی وضعیت رفع رجوع و مشکلات ۸۸
۲۰-۱-۴- بررسی وضعیت اضطراب در مهاجران ۹۰
۲۱-۱-۴- بررسی وضعیت پرخاشگری در میان مهاجرین ۹۱
۲۲-۱-۴- بررسی افسردگی در میان مهاجرین ۹۲
۲۳-۱-۴- بررسی وضعیت بیگانگی اجتماعی مهاجرین ۹۳
۲-۴- آزمون فرضیه ها ۹۳
۱-۲-۴-فرضیه شماره ۱ ۹۴
۲-۲-۴- فرضیه شماره ۲ ۹۴
۳-۲-۴- بین خصوصیات روانی مهاجرین و سازگاری اجتماعی آنها رابطه وجود دارد ۹۵
۱-۳-۲-۴- رابطه بین سازگاری اجتماعی با اضطراب ۹۵
۲-۳-۲-۴ سازگاری اجتماعی و پرخاشگری ۹۶
۳-۳-۲-۴- سازگاری اجتماعی با افسردگی ۹۶
۴-۳-۲-۴- سنجش سازگاری اجتماعی با بیگانگی اجتماعی ۹۶
۴-۲-۴- بین خصوصیات روانی مهاجرین و سن آنها رابطه وجود دارد ۹۷
۵-۲-۴- بین خصوصیات روانی مهاجرین و پایگاه اجتماعی آنها رابطه وجود دارد ۹۷
۱-۵-۲-۴- سنجش رابطه پایگاه اجتماعی و اضطراب ۹۷
۲-۵-۲-۴- سنجش رابطه پایگاه اجتماعی و پرخاشگری ۹۷
۳-۵-۲-۴- سنجش رابطه پایگاه اجتماعی با افسردگی ۹۸
۴-۵-۲-۴- سنجش رابطه پایگاه اجتماعی با بیگانگی اجتماعی ۹۸
۶-۲-۴- بین وضعیت تاهل مهاجرین و خصوصیات روانی آنها رابطه وجود دارد. ۹۸
۱-۶-۲-۴- سنجش وضعیت تاهل و اضطراب ۹۹
۲-۶-۲-۴- سنجش رابطه وضعیت تاهل با پرخاشگری ۹۹
۳-۶-۲-۴- سنجش رابطه تاهل و افسردگی ۹۹
۴-۶-۲-۴- سنجش رابطه تاهل و بیگانگی اجتماعی ۹۹
ارائه پیشنهادات ۵- خلاصه نتیجه گیری- ارائه پیشنهادات ۱۰۱
۵- خلاصه نتیجه گیری- ارائه پیشنهادات ۱۰۲
۲-۵- نتیجه گیری ۱۰۷
بررسی تاثیر فرزند ناتوان هوشی بر کارکردهای مختلف خانواده
تاثیر فرزند ناتوان هوشی بر رابطه زن و شوهر
دانلود پایان نامه روان شناسی
پیشگفتار
انسان به عنوان اشرف مخلوقات ایزد منان خلق شده تا از فرصتهای بدست آمده کمال استفاده را ببرد و به کمال نهایی که همان قرب خداست، دست یابد. همین انسان ابتدا در خانواده خود را پیدا می کند، خانواده باید شرایطی آماده کند تا شخص بسوی هدف نهایی گام بردارد. بر اساس تعالیم عالیه همه انسانها از حقوق یکسانی برخوردارند تا خود را به قله رفیع انسانیت برسانند. تاثیر فرزند ناتوان هوشی بر خانواده حال اگر شخصی بنابر هر علتی ناقص متولد شد دال بر این نیست که حقوق او نیز ناقص خواهد بود. بلکه همان شرایط مساوی برایش مهیا خواهد شد.
پس باز خانواده هست که باید این شرایط را برای فرزند معلول و ناتوان خود فراهم کند تا بتواند از حداکثر توانایی خود نهایت استفاده را ببرد و سربار خانواده نشود و تأثیر سوء بر خانواده نگذارد. در تحقیق حاضرسعی شده تا تأثیرات کودک ناتوان هوشی بر خانواده مورد بررسی قرار گیرد.
ارائه چکیده:
۱-عنوان چکیده: بررسی تأثیر فرزند ناتوان هوشی بر کارکردهای مختلف خانواده
۲- بیان مسئله: خانواده بعنوان یک نظام اجتماعی و فرزند ناتوان هوشی نیز بعنوان یکی از اعضای این نظام و سیستم اجتماعی می باشند. حال این پرسش پدید می آید که آیا خانواده های دارای فرزند ناتوان هوشی را تا چه حد پذیرفته اند؟ و این فرزند چه تأثیری بر خانواده دارد؟
۳-سؤالات تحقیق:
الف: نگرش و احساسات والدین درباره فرزند ناتوان هوشی چگونه است؟
ب : تأثیر فرزند ناتوان هوشی بر جنبه های اجتماعی خانواده چگونه است؟
ج :تأثیر فرزند ناتوان هوشی بر جنبه های اقتصادی خانواده چگونه است؟
د : تأثیر فرزند ناتوان هوشی بر روابط زن و شوهر چگونه است؟
هـ : وجود فرزند ناتوان هوشی چه تأثیری بین سایر فرزندان خانواده می گذارد؟
۴- ابزار گردآوری اطلاعات: پرسشنامه F.I.Qساخته دونبرگ و بیکر در سال ۱۹۹۳ و دارای ۴۹ آیتم می باشد که این پرسشنامه تأثیری را که کودک ناتوان هوشی بر والدین و خانواده می گذارد را می سنجد و دارای پنج حیطه مهم می باشد.
۱-نگرش و احساسات والدین
۲-حیطه اجتماعی
۳-حیطه اقتصادی
۴-روابط زن و شوهر
۵-تأثیر بر سایر فرزندان
۵- خلاصه نتایج تحقیق: فرزندان ناتوان هوشی آموزش پذیر تأثیر نامطلوبی بر جنبه های اجتماعی خانواده ندارند. از لحاظ اقتصادی این فرزندان در مقایسه با همسالان عادی هزینه بیشتری را مصرف می کنند. روابط والدین با هم تأثیرپذیر از این فرزند نیست.
خواهران و برادران فرزند ناتوان هوشی مشکل چندانی با وی ندارند. ولی نگرش کلی والدین حاکی از تأثیر نسبتاً منفی کودک ناتوان هوشی بر خانواده است. (۶۳% والدین)
اثرات فرزند ناتوان ذهنی
۱-۱) مقدمه
یکی از ویژگیهای مهم انسان، قوای ذهنی رشد یافته و عقل هوشی است که در وجود او به عنوان یک موهبت الهی به ودیعه نهاده شده و همین ویژگی او را از سایر موجودات متمایز ساخته و به دلیل دارا بودن این نعمت، خداوند او را اشرف مخلوقات و مسجود فرشتگان و خلیفه خود بر روی زمین قرار داده است.
اما بنا به دلایل متعددی، معدودی از افراد انسان از داشتن چنین توانایی و ظرفیتی یا محروم بوده و یا از حد طبیعی متناسب با سن خود پایین تر می باشند این محرومیت یا کمبود و نقصان آنان را از سایر افراد متمایز ساخته و برای آنان نیازها و محدودیتها و ناتوانی هایی را تحمیل می نماید که این افراد با توجه به ویژگیها و خصوصیات خاصی که دارند در گروه افراد استثنایی قرار می گیرند.
البته باید توجه نمود که واژه استثنایی به طور اعم و به معنای دقیق علمی خود نمی تواند فقط به گروههای خاصی از افراد جامعه اطلاق شود، چرا که حد حقیقت همه افراد از نظر خصوصیات مختلف جسمانی، ذهنی، روانی، عاطفی و اجتماعی و غیره یکسان نبوده و نسبت به همدیگر دارای تفاوت های خاص می باشند لذا بدین ترتیب هر فرد نسبت به افراد دیگر استثنایی می باشد.
آنچه که اصطلاحاً کودک استثنایی می گوییم غالباً بدین معناست که کودک از نظر هوشی و جسمی و روانی و اجتماعی به میزان قابل توجهی نسبت به دیگر همسالان خود متفاوت می باشد که ناگزیر، نیازمند به توجه خاص و آموزش و خدمات فوق العاده می باشد. استثنایی بودن مشکل است نه فقط برای افراد استثنایی، بلکه مشکلی است که زندگی همه را تحت تأثیر قرار می دهد.
وقتی کودکی بر اثر برچسب منفی که به او زده می شود باعث جدا شدن او از دیگر کودکان می شود، وقتی کودکی که در اثر معلولیتی که دچار آن است در برخورد با نیازهای اجتماعی همچنان به کمک دیگران نیازمند باشد، در تمام این موارد سایر افراد جامعه تحت تأثیر قرار می گیرند، چه از جهت اقتصادی و چه از جنبه عاطفی.
نگرش و احساسات والدین نسبت به فرزند ناتوان هوشی
بنابراین باید گفت که افراد استثنایی قبل از هر چیز یک انسانند، اما با یک سری کمبودها و ناتوانائیها.
که وظیفه تک تک افراد جامعه است که در جهت خدمت به این قشر،عزم خود را جزم کرده و در راه رسانیدن آنان به حداکثر توانمندیهایشان تلاش نموده و خدمت به این قشر عزیز جامعه را برای خود سعادت و نیک بختی قلمداد نمایند. بررسی تاثیر فرزند ناتوان هوشی بر کارکردهای مختلف خانواده
یکی از گروههایی که در تقسیم بندیهای مختلف که از طرف محققین و صاحب نظران در مورد افراد استثنایی شده است و دارای جایگاه خاص ویژه ای می باشد گروه «عقب مانده ذهنی» و کسانی که از نظر عملکرد هوشی پایین تر از حد متوسط عمل می کنند،می باشند. عقب ماندگی ذهنی را می توان از یک طرف بعنوان یک مشکل تربیتی، روانی و پزشکی مورد بررسی قرار داد و از طرفی دیگر به عنوان یک مشکل اجتماعی به حساب آورد. مشکل اجتماعی بودن آن ، این حقیقت را آشکار می سازد که در طول تاریخ عقاید و نظریات مردم نسبت به کسانی که عقب افتادگی روانی، ذهنی داشته اند، منعکس کننده نظریات اجتماعی آن زمان بوده و فرهنگ خاص آن ملت در شکل گیری آن عقاید و نظریات تأثیری شگرف داشته است و چگونگی برخورد با این گروه متأثر از شرایط اجتماعی و سطح فرهنگ و تمدن هر جامعه بوده و این رابطه متقابل تا به آن حد ملموس و دقیق است که به باور برخی از محققان می تواند به آئینهنمای فرهنگ و تمدن یک جامعه باشد (هاشمی، ۱۳۸۰).
عقب ماندگی ذهنی همانطوری که یک مشکل اجتماعی به حساب می آید، شاید قبل از هر چیز یک مشکل و معضل خانوادگی باشد که خانواده را با مشکلات روانی، اجتماعی ، اقتصادی، عاطفی و غیره مواجه می سازد. فرزند ناتوان هوشی و تاثیر آن بر کارکردهای خانواده
۲-۱) بیان مسئله
در جامعه ای که در آن موقعیت ها و پیشرفت های هوشی و ذهنی از ارزش بالایی برخوردار است، توسعه یک کودک عادی و طبیعی اغلب به عنوان اساس اولیه در عملکرد صحیح والدین تلقی می شود. اما تولد یک فرزند عقب مانده ذهنی، خانواده را در یک معمای فرهنگی و بحران اخلاقی و روحی قرار می دهد.
آیا کودک می تواند در کنار خانواده از رابطه صلح آمیز و شادی بخش برخوردار باشد؟ یا قربانی ناامیدی، عصبانیت و گناه و رنج والدین خواهد شد؟
تاثیر فرزند ناتوان هوشی بر جنبه های اجتماعی خانواده
انوادۀ یک کودک عقب مانده ذهنی بویژه کودکانی که بهرۀ هوشی پایین تری دارند با ناملایمات اجتماعی و شخصی بسیاری در برخورد با این مشکل مواجه هستند، چه عواملی بوسیله خانواده در این موقعیت تجربه می شود؟ از چه کسی یا کسانی طلب کمک می کنند؟
فهرست مطالب
پیشگفتار
چکیده
فصل اول : مقدمه
۱-۱ مقدمه
۲-۱ بیان مسئله
۳-۱ هدف پژوهش
۴-۱ اهمیت موضوع پژوهش
۵-۱ سؤالات تحقیق
۶-۱ تعاریف عملیاتی
فصل دوم : پیشینه تحقیق
۱-۲ تاریخچه
۲-۲ نظریه ها و تعاریف
۳-۲ تحقیقات داخلی
۴-۲ تحقیقات خارجی
فصل سوم : روش اجرای پژوهش
۱-۳ مقدمه
۲-۳ جامعه آماری
۳-۳ نمونه و روش نمونه گیری
۴-۳ ابزار اندازه گیری
۵-۳ روش جمع آوری داده ها
۶-۳ روش آماری
فصل چهارم : تحلیل یافته های پژوهش
۱-۴ مقدمه
۲-۴ نگرش و احساسات والدین (حیطه اول)
۳-۴ تأثیر کودک ناتوان هوشی بر جنبه های اجتماعی خانواده (حیطه دوم)
۴-۴ تأثیر کودک ناتوان هوشی بر جنبه های اقتصادی خانواده (حیطه سوم)
۵-۴ تأثیر کودک ناتوان هوشی بر روابط زن و شوهر (حیطه چهارم)
۶-۴ تأثیر کودک ناتوان هوشی بر خواهران و برادران (حیطه پنجم)
فصل پنجم : تحلیل و نتیجه گیری یافته های پژوهش
۱-۵ تحلیل یافته های پژوهش (حیطه اول)
۲-۵ تحلیل یافته های پژوهش (حیطه دوم)
۳-۵ تحلیل یافته های پژوهش (حیطه سوم)
۴-۵ تحلیل یافته های پژوهش (حیطه چهارم)
۵-۵ تحلیل یافته های پژوهش (حیطه پنجم)
۶-۵ بحث و نتیجه گیری (حیطه اول)
۷-۵ بحث و نتیجه گیری (حیطه دوم)
۸-۵ بحث و نتیجه گیری (حیطه سوم)
۹-۵ بحث و نتیجه گیری (حیطه چهارم)
۱۰-۵ بحث و نتیجه گیری (حیطه پنجم)
۱۱-۵ محدودیتهای پژوهش
۱۲-۵ پیشنهادات
فهرست منابع
توانمند سازی کارکنان ،کلید بهره وری سازمان
رفع مشکلات سازمانی
توانمند سازی کارکنان ،کلید بهره وری سازمان
پروژه ارتباط بین بهره وری سازمان و توانمند سازی کارکنان
دانلود پایان نامه بهره وری سازمان با توانمند سازی کارکنان
رابطه بین بهره وری سازمان و توانمند سازی کارکنان
مقدمه
سازمانهای سنتی فقط به کارکنانی نیاز دارند که کارهای معین و تعریف شدهای را انجام داده و بیش از حد سئوال، کنجکاوی و چالشگری نکنند، اما محیطهای کار امروزی به افرادی نیازمندند که بتوانند تصمیم بگیرند، راهحلهای تازهای برای مسائل پیدا کنند، خلاقیت داشته باشند و در قبال نتایج کار مسئول شناخته شوند. پایان نامه در مورد توانمند سازی کارکنان
تواناسازی کارکنان یک راهحل کاملاً متفاوت برای کار کردن انسان ها با یکدیگر و در سازمانهاست. در چارچوب این راهحل جدید درباره توانمند سازی کارمندان ·کارکنان احساس میکنند که نه فقط در مورد انجام دادن کار و وظایف خودشان، بلکه نسبت به بهتر کارکردن کل سازمان نیز مسئولیت دارند.
·تیمهای کار، از جمله تیمهای کاری خودگردان، بطور مستمر برای بهبود عملکرد و دستیابی به سطوح بالاتری از بهرهوری با هم کار میکنند.
·ساختار سازمانها به گونه ای طراحی شده که کارکنان بتوانند برای دستیابی به نتایج موردنظرشان و آنچه که انجام دادنش لازم است کار کنند، نه این که صرفاً ادای تکلیف کنند و از بابت آن پاداش دریافت دارند.
اصلی ترین هدف هر سازمان ،دستیابی به بهرهوری بهینه است .منظور از بهره وری بهینه آن است که ضمن مدیریت یک سازمان نسبت به سلامت جسمی و روانی کارکنان موجباتی را فراهم آورد تامتصدی هر شغل بارضایت و علاقه ونیز بدون احساس اجبار وترس از تنبیه درجهت دستیابی به بالاترین کارآیی واثر بخشی فردی وشغلی تلاش کند دراین راه همه توان بالقوه شناختی ،هیجانی ورفتاری خودرابکار گیرد.
در یک محیط کار توانمند، کارکنان و سازمان شرکای یکدیگر تلقی میشوند، هر فرد نه تنها در قبال کار و وظیفهاش مسئول است بلکه نسبت به کل سازمان احساس مالکیت دارد. گروهها و تیمهای کاری فقط به وظایف رسمی و دستورات پاسخ نمیدهند بلکه مبتکر و طراح عملیات و اقدامات هم هستند. کارمند تابع نیست، بلکه تصمیمگیرنده است و هرکس احساس میکند که بطور مستمر چیزهائی را یاد میگیرد و مهارتهای خود را برای پاسخ دادن به تقاضاهای جدید و مشارکت موثر در فرصتها و چالشهای جدید توسعه میدهد.
ارتباط توانمند سازی کارکنان و بهره وری سازمان
بیان مسئله
بدون تردید برای داشتن آینده پویا و توسعه یافته و ایستادگی اقتصادی در دنیای پررقابت امروزی، نیازمند افزایش بهرهوری و استفاده حداکثری از حداقل امکانات هستیم. امروزه همه کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه به اهمیت بهرهوری بعنوان یکی از ضرورتهای توسعه اقتصادی و کسب برتری رقابتی پیبردهاند. به این ترتیب اغلب کشورهای در حال توسعه بمنظور اشاعه فرهنگ نگرش ویژه به بهرهوری و تعمیم بکارگیری فنون و روشهای بهبود آن سرمایه گذاریهای قابل توجهی انجام دادهاند. در ایران اهمیت توجه به مقوله بهرهوری به دلایل مختلفی از جمله حاکم نبودن فرهنگ و نگرش درست به بهرهوری در جامعه، مورد غفلت واقع گردیده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که حلقه مفقوده اقتصاد ایران پیش از آنکه سرمایه و یا منابع طبیعی باشد، نبودن بهرهوری کلید بهره وری سازمان چیست نیروی کار است.
توانمندسازی نیروی انسانی یکی از اعجازآورترین رویکردهای توسعه منابع انسانی می باشد که منجر به بالندگی نیروی انسانی در سازمان می گردد. توانمند سازی یک حرکت دائمی است و اهمیت آن همواره روبه افزایش است چرا که اساس توسعه در کسب وکار امروز همگام بودن با تغییرات اجتماعی، دستاوردهای تکنولوژی و تقاضاهای محیط رقابتی می باشد. سازمانها نیازمند افرادی هستند که بتوانند بهترین استفاده از تکنولوژی پیشرفته را ارائه دهند و نوآوریها را بیابند و بتوانند محصولات و خدمات خود را بهبود بخشند(Smiet,2000,14 jane).
راه کارهای موفقیت کارمندان در سازمان
چالزهنری(۱۹۹۵) متذکر می شود که منابع مرسوم و سنتی ثروت (زمین، مواد خام، تکنولوژی وحتی کارگران غیرماهر) را در مواقع لزوم می توان خرید، عاملی که بدون آن نمی توان کارکرد نیروی انسانی توانمند است که می تواند از همه این منابع برای دستیابی مزایا به راحتی استفاده کند. هدف توانمند سازی این است که مغزهای افراد را همانند بازوانشان به کار بیندازد. توانمند سازی اشاره به یک حس درونی در افراد دارد که باعث می شود آنان به طور مستقل تصمیماتی را در فرایند کار خویش اتخاذ نمایند. (mike van and laurie Thomas, 1995,5) بدون تردید برای داشتن آینده پویا و توسعه یافته و ایستادگی اقتصادی در دنیای پررقابت امروزی، نیازمند افزایش بهرهوری و استفاده حداکثری از حداقل امکانات هستیم. امروزه همه کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه به اهمیت بهرهوری بعنوان یکی از ضرورتهای توسعه اقتصادی و کسب برتری رقابتی پیبردهاند. به این ترتیب اغلب کشورهای در حال توسعه بمنظور اشاعه فرهنگ نگرش ویژه به بهرهوری و تعمیم بکارگیری فنون و روشهای بهبود آن سرمایه گذاریهای قابل توجهی انجام دادهاند. در ایران اهمیت توجه به مقوله بهرهوری به دلایل مختلفی از جمله حاکم نبودن فرهنگ و نگرش درست به بهرهوری در جامعه، مورد غفلت واقع گردیده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که حلقه مفقوده اقتصاد ایران پیش از آنکه سرمایه و یا منابع طبیعی باشد، نبودن بهرهوری نیروی کار است.
راز بهره وری ادارات
اهمیت وتعریف مسئله
توانمند سازی کارکنان تکنیک جدیدی است که برای افزایش بهره وری، از طریق بالا برده تعهد کارکنان نسبت به سازمان و بالعکس موارد استفاده مدیران قرار گرقته است. این شیوه، روش ارزشمندی است که بین کنترل کامل مدیریت و آزادی عمل کارکنان توازن برقرار می کند. چنانچه مدیریت، کنترل کامل اعمال می کند علاوه بر اینکه حس ابداع و ابتکار و نوآوری از کارکنان سلب می شود حجم کار مدیر افزایش می یابد و کارکنان متکی به غیر(به جای متکی به نفس و قائم به ذات) بار می آورد. آزادی کامل کارکنان ممکن است به بی نظمی و از هم گسیختگی منجر شود و موجب دوباره کاری و تداخل وظایف گردد. حاصل هر دو کار آن است که از منابع سازمانی(مادی و معنوی) حداکثر استفاده به عمل نمی آید و به جای بازدهی و اثربخشی دچاراختلال می شود. توانمندسازی کارکنان که بین دو عنصر مزبور تعادل برقرار می کند وسیله ای است که هدف های فردی و سازمانی را همسو می سازد و کارکنان باور می کنند که رشد و پیشرفت سازمانشان منافع آنان را نیز دربر دارد. مشکلات کارکنان سازمان روش تحقیق در علوم رفتاری با توجه به دو ملاک الف هدف تحقیق ب نحوه گردآوری داده ها مشخص می گردد. تحقیق حاضر از نظر هدف یک تحقیق کاربردی می باشد. تحقیقات علمی را براساس هدف تحقیق به سه دسته تقسیم می کنند.
فهرست مطالب
فصل اول
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت وتعریف مسئله
اهدف تحقیق
هدف اصلی پژوهش
اهداف فرعی پژوهش
مدل تحقیق
سوالات
فرضیه های تحقیق
فصل دوم
توانمندسازی چیست؟
توانمند سازی کارکنان
مفاهیم و راهبردهـای توانمند سازی کارکنان
مقدمه
مقدمه بهروه وری
بهره وری کلی
بهره وری جزیی
تعاریف مفهومی واژه توانمندسازی
بهره وری کلی عوامل تولید
تعریف بهره وری
فرایندتوانمندسازی
استراتژی های توانمند سازی
استراتژی افزایش آگاهی جمعی از طریق داستانگویی
استراتژی آموزشهای مهارتهای پشتیبانی و تجهیز منابع
استراتژی آموزش مهارتهای حل مسئله
اقدامات عملی برای توانمند کردن کارکنان
قدرت توانمندسازی
اصول توانمندسازی
کارکنان توانمند و سازمان های امروز
اهمیت و ضرورت توانمندسازی کارکنان در سازمانها
عوامل موثر در فرایند توانمندسازی کارکنان
دستاوردهای حاصل از اجرای توانمندسازی در سازمان
مدل سازه های اثر بخشی
اهمیت بهره وری
عوامل مؤثر بر افزایش بهره وری نیروی انسانی
مهمترین عوامل مؤثر در کاهش بهره وری
تورم نیروی انسانی
شرایط لازم برای بهبود بهره وری نیروی انسانی در سازمانها
ارتباط با کارمندان
عوامل مؤثر در بهره وری
بررسی نقاط ضعف و تنگناهای موجود در صنعت تولید و ساخت تجهیزات
بررسی نقاط قوت و فرصتهای صنعت تولید و ساخت تجهیزات
ابزار اصلی بهره وری
موانع توانمند سازی کارکنان
فصل سوم
ابزار جمع آوری ازاطلاعات
مقدمه
روش نمونه گیری
حجم نمونه
اعتبار یا روائی پرسشنامه(Validity)
مدل تحلیلی تحقیق
جامعه آماری
تکنیک های آماری استفاده شده در تحقیق
فصل چهارم
پیشنهادات اجرایی
جمع بندی
منابع و مآخذ
منابع انگلیسی
منابع فارسی
پایان نامه بررسی رابطه تیپ شخصیت درونگرا و برونگرا با ارتباط پنهانی با جنس مقابل
فهرست مطالب
عنوان ۱
چکیده ۲
فصل اول ۳
مقدمه ۴
بیان مساله ۶
ضرورت پژوهش ۷
هدف پژوهش ۹
سوال پژوهش ۹
فرضیه پژوهش ۹
تعیین متغیرها: ۹
– متغیر وابسته ۹
– متغیر مستقل ۹
– متغیر کنترل ۹
تعاریف مفهومی ۱۰
تعاریف عملیاتی ۱۱
فصل دوم: ادبیات پژوهش – پیشنیه پژوهش ۱۳
تعریف شخصیت ۱۴
فیزیولوژی برونگرایی- درونگرایی ۲۳
نظریه های سنخ شناسی شخصیت ۲۷
سنخ شناسی شخصیتی در نظریه یونگ ۲۸
برونگرایی و درونگرایی از نقطه نظر آیزنک ۳۱
رویکرد یادگیری اجتماعی ۳۲
رویکرد شناختی ۳۲
خصوصیات افراد درونگرا و برونگرا ۳۳
نوروفیزیولوژی برونگرایی- درونگرایی ۳۴
دیدگاه یونگ، سطوح روان: ۳۵
هشیار ۳۵
ناهشیار شخصی ۳۶
ناهشیار جمعی ۳۷
کهن الگوها ۳۹
پرسونا ۴۰
سایه ۴۲
آنیما ۴۳
آنیوس ۴۴
مادر ۴۵
پیرفرزانه ۴۵
پویشهای شخصیت: ۴۶
علیت و غایت شناسی ۴۶
پیش روی و پس روی ۴۷
تیپ های روان شناختی ۴۸
کارکردها ۵۰
نظریه ویلیام شلدون ۵۶
نظریه اوتوگراوس ۶۰
ارتباط اجتماعی ۶۰
انواع ارتباط اجتماعی ۶۲
نگاهی مقدماتی به ارتباطات میان فردی ۶۵
ویژگی ارتباطات میان فردی چیست ۶۶
پیوستار ارتباط ۶۷
ارتباط من و آن ۶۹
ارتباط من و شما ۶۹
ارتباط من و تو ۷۱
گزارش ایسکانیوز ۷۲
عوامل برقراری ارتباط پنهانی باجنس مقابل ۷۳
پیامدهای روانی – اجتماعی ارتباط پنهان باجنس مقابل ۷۳
دیدگاه اسلام ۷۵
دیدگاه شهید مطهری ۷۸
ارتباط دختر و پسر و شرایط آن ۷۹
تعریف دوستی دختر و پسر ۸۰
انگیزه برقراری ارتباط با جنس مقابل ۸۰
آثار رابطه با جنس مقابل ۸۴
شرایط ارتباط باجنس مقابل ۸۷
پیشینه پژوهش ۹۱
فصل سوم ۹۵
جامعه ۹۶
نمونه ۹۶
روش نمونه گیری ۹۶
روش پژوهش ۹۶
ابزار اندازه گیری ۹۷
اعتبار و روایی آزمون ۹۹
شیوه نمره گذاری ۱۰۱
روش اجرا ۱۰۲
فصل چهارم ۱۰۳
مقدمه ۱۰۴
تجزیه و تحلیل توصیفی ۱۰۵
تجزیه و تحلیل استنباطی ۱۱۱
فصل پنجم ۱۱۲
بحث ونتیجه گیری ۱۱۳
محدودیت های پژوهش ۱۱۵
پیشنهادات پژوهش ۱۱۶
منابع ۱۱۷
ضمائم ۱۱۹
ارتباط پنهانی باجنس مقابل
تیپ های روان شناختی
دانلود پایان نامه در مورد رابطه تیپ شخصیتی با ارتباط با جنس مخالف
رابطه پنهانی با جنس مخالف در افراد درون گرا و برون گرا
شرایط ارتباط دختر و پسر
چکیده
این پایان نامه با هدف بررسی رابطه تیپ شخصیت و ارتباط پنهانی با جنس مقابل ، تدوین شد . برای این منظور نمونه ای به حجم ۶۰ نفر متشکل از ۳۰ دانشجوی دختر بین سنین ۲۵ – ۱۸ ، مجرد دانشجوی شهر تهران که با جنس مقابل رابطه پنهانی نداشتند و ۳۰ دانشجوی دختر بین سنین ۲۵ – ۱۸ ، مجرد ، دانشجوی شهر تهران که با جنس مقابل رابطه پنهانی داشته انتخاب شد . فرض بر این بود که بین ۲ متغیر ذکر شده در بالا ، رابطه معنادار وجود دارد و همچنین بین میزان نوروتیک و سایکوتیک و ارتباط پنهانی با جنس مقابل نیز رابطه معنادار وجود دارد.
برای سنجش ارتباط داشتن یا نداشتن با جنس مقابل، به پرسش اکتفا شد و از نمونه در دسترس استفاده شد. و برای اندازه گیری تیپ شخصیت (برونگرایی- درونگرایی) از پرسشنامه ۵۷ سئوالی آیزنک کمک گرفته شد. بعد از انجام امور آماری هر ۲ فرضیه رد شد و بر این اساس میزان برونگرایی و درونگرایی در گرایش جوانان (نمونه مورد نظر) به جنس مقابل تاثیر ندارد و همچنین ارتباط معناداری در رابطه ی ارتباط با جنس مقابل و میزان نوروتیک یا سایکوتیک مشاهده نشد.
در مورد تیپ شخصیتی درون گرا و برون گرا
مقدمه
درک لزوم مطالعه روانشناسی شخصیت، چندان دشوار نیست. شناخت شخصیت، ویژگیها، چگونگی شکل گیری، عوامل موثر در ایجاد شخصیت و مسائل از این قبیل، ارضای حسن کنجکاوی و میل به حقیقت جویی را در انسان به دنبال دارد زیرا این شناخت نوعی خودشناسی است و شخص هنگام مطالعه غالباً آن دانسته ها را با خود مقایسه کرده و احتمالاً با این شناخت نوعی طبقه بندی انجام می دهد. یعنی خود را در یکی از تیپهای شخصیتی قرار می دهد. برونگرایی و درونگرایی از نظر آیزنک از سوی دیگر، این شناختها و اطلاعات به شخص امکان می دهد که در ارتباط متقابل با دیگران موضع گیریهای مناسب و آگاهانه داشته باشد. به عنوان مثال، اگر مادری بداند که کودکان در حدود سنین ۳ تا ۴۴ سالگی بیشترین میزان حسادت را نشان می دهند، چنانچه کودک خود را در این سنین حسود ببینند، دچار نگرانی و اضطراب نخواهند شد، زیرا می دانند که این ویژگیها یک حالت طبیعی در سن خاص کودک اوست.
امروزه بحث ارتباط میان فردی در جامعه ای به گستردگی جامعه ی ما با این میزان رشد و شکوفایی، با توجه به اهداف و برنامه های تعیین شده، جای کنکاش و بررسی بیشتر دارد.
از طرفی کانال های فراوان اطلاعات و ورود تکنولوژیهای گوناگون ایجاب می کند حساسیت ویژه ای نسبت به ارتباط پنهانی دختر و پسر به عنوان زیرمجموعه ی ارتباط میان فردی داشته باشیم. تهاجمات فرهنگی بنابراین دارند، ارزشهای فرهنگ غربی را که گاهاً در جامعه ی دینی ما ضد ارزش محسوب می شود، بر قشر جوان تحمیل و نهادینه کنند و این می تواند در دراز مدت مخرب باشد . موضوع ارتباط با جنس مقابل بسیار وسیع و دارای جوانب زیادی است که پرداختن به آن باید جامع و بدور از تعصبات و سوگیریهای شخصی ، گروهی و احیاناً همراه با فرض ورزی باشد . ارتباط با جنس مخالف در افراد درونگرا و برونگرا این پایان نامه در مقطع کارشناسی ، به سهم خود خواسته به بخش ارتباط تیپ شخصیت (درونگرا – برونگرا) و رابطه پنهانی با جنس مقابل بپردازد و برای این منظور ارتباط پنهانی با جنس مقابل را اینگونه تعریف کرده است : هرگونه رابطه مخفیانه ، بدون اطلاع خانواده ، دختر و پسر که حداقل ۱ ماه از آشنایی آنها گذشته است و در محدوده ارتباط تلفنی ، گردش ، سینما ، کافی شاپ وجود دارد.
بیان مسأله
به درستی هرگاه انسان از جامعه می برد و در تنهایی غوطه می خورد ، با همان سرعت ، راه به سوی انحراف ، اعتیاد و حتی خودکشی و … می برد . اگر ارتباط انسان ها با یکدیگر نبود ، بنای عظیم فرهنگی پا نمی گرفت . هیچیک از دستاوردهای بزرگ انسانی نظیر زبان ، خط و … پدید نمی آمد . و بالاخره باید گفت زیبایی زندگی در جمع انسان ها تجلی می کند . از آنجا که ارتباط بشر ، به مجموعه ها و انواع گوناگون تقسیم می شود و گستردگی فراوانی دارد ، لذا یکی از شاخه های آن ارتباط پنهانی با جنس مقابل است که به دلیل اهمیت و تأثیر بسزای آن در جنبه های مختلف زندگی ، پرداختن به آن ، خالی از لطف نیست …
در علم روانشناسی ، آنجا که شخصیت ، موضوع بحث است ، ۲ نوع یا تیپ شخصیتی مفروض است ، درونگرایی و برنگرایی که مقدمه و همچنین فصل دو ، به تفصیل به آن پرداختم . در این پژوهش به مطالعه ی ارتباط رابطه پنهانی دختر و پسر با تیپ شخصیت اقدام کردم .
لذا گمانه زنی های گوناگون ، نقدها و مقاله های فراوانی که به موضوع ارتباط با جنس مقابل پرداختند ، تمایل من را به انتخاب این موضوع برای پروژه خود ، برانگیخت .
خصوصیات افراد درونگرا و برونگرا
ضرورت پژوهش
دوستی های خیابانی و ارتباط پنهانی با جنس مقابل ، عاری از شکوفایی محبت و عشق واقعی است و اگر هم به ازدواج برسد ، هیچ پشتوانه ای ندارد و جامعه را با مشکلات روبرو می کند .
در آغاز نوجوانی و جوانی به علت بیداری غرایز و شدت حالات هیجانی ، گرایش دختران و پسران به دوستی با جنس مقابل بیشتر می شود . داشتن دوست اعتماد به خود را تأیید می کند و نیازهای عاطفی و احساسی را تا حدی تأمین می کند . در صورتیکه پیوند گسسته شود ، شخص نسبت به ارزشهای وجودی خود دچار شک و تردید می شود . بعضی از پسران داشتن دوست دختر را نوعی محبوبیت ، قدرت اجتماعی و موفقیت برای خود محسوب می کنند و برخی دختران ارتباط پنهانی با پسران را نوعی جذابیت برای خود تلقی می کنند .ارتباط با جنس مخالف
آسیب های اجتماعی ، فردی ،خانوادگی و عوامل زمینه ساز گوناگونی در ارتباط پنهانی با جنس مقابل وجود دارد . و از آنجا که قشر جوان و نوجوان جامعه که آتی ساز کشور هستند ، سوژه ی این نوع ارتباط هستند ، لازم دیدم ، این نوع ارتباط را به عنوان یکی از متغیر های کارم انتخاب کنم و تا حدی هر چند کوتاه و مختصر به آن بپردازیم . به علاوه انیکه اگر فرضیه این پژوهش تأئید شود ، می توان از بروز آسیب هایی که در این ارتباط پنهانی در کمین جوانان است ، جلوگیری کرد .آثار رابطه با جنس مقابل
هدف پژوهش
هدف از پژوهش حاضر عبارت است از بررسی رابطه بین تیپ شخصیت (درونگرایی و برونگرایی) و رابطه پنهانی با جنس مقابل در دختران مجرد، دانشجو ، ۲۵ – ۱۸ سال شهر تهران
سوال پژوهش
۱- آیا بین رابطه پنهانی با جنس مقابل و تیپ شخصیت (درونگرایی – برونگرایی) رابطه معنادار وجود دارد؟
۲- آیا بین رابطه پنهانی با جنس مقابل و میزان نوروتیک و سایکوتیک رابطه معنادار وجود دارد؟
فرضیه پژوهش
۱- بین رابطه پنهانی با جنس مقابل و تیپ شخصیت (درونگرایی- برونگرایی) رابطه معنادار وجود دارد.
۲- بین رابطه پنهانی با جنس مقابل و میزان نوروتیک و سایکوتیک رابطه معنا دار وجود دارد.
تعیین متغیرها
متغیر وابسته رابطه پنهانی با جنس مقابل
متغیر مستقل تیپ شخصیت (درونگرا- برونگرا)
متغیر کنترل دختران (۲۵-۱۸) سال- مجرد- دانشجو- ساکن تهران
بررسی رابطه بین سبک اسناد و سلامت روانی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشکده های هنر علوم انسانی فنی و مهندسی
سبک اسناد و سلامت روانی
تفاوت سبک اسناد در دانشجویان
سلامت روانی دانشجویان
مفهوم سلامت روان در نظریه های متفاوت
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین سبک اسناد و سلامت روانی در دانشجویان دختر و پسر دانشکده های علوم انسانی و پایه، فنی و مهندسی و هنر دانشاه علم و فرهنگ صورت گرفته است.سلامت روانی دانشجویان دانشکده علوم انسانی فنی مهندسی
نمونه این پژوهش ۹۰ نفر از دانشجویان رشته های مختلف که از سه دانشکده ی مختلف فنی و مهندسی و انسانی و هنر می باشد که از هر گروه ۳۰ نفر نمونه گیری شده که ۱۵ نفر از آنها دختر و ۱۵ نفر از آنها پسر می باشد.
در این پژوهش روش نمونه گیری به صورت خوشه ای تصادفی انجام شده و به جای افراد از گروهها برای نمونه گیری استفاده شده و از بین سه دانشکده به صورت تصادفی انتخاب شدند.
برای جمع آوری اطلاعات پژوهش از پرسشنامه سبک اسناد (CASQ)، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) و پرسشنامه وضعیت اجتماعی و اقتصادی استفاده شده است. ارتباط سلامت روانی و سبک اسناد دانشجویان
فرضیه های اصلی پژوهش به شرح ذیل مورد بررسی قرارگرفتند
فرضیه اولبین سبک اسناد و سلامت روانی دانشجویان همبستگی منفی و معناداری در سطح ۱% وجود دارد.
فرضیه دوم با توجه به جدول (۲-۲) ، ۴۱۷/۰=fو سطح معناداری ۶۶۰P<،هیچ تفاوت معناداری بین سبک اسناد در دانشجویان دانشکده های سه گانه وجود ندارد.
فرضیه سوم با توجه به جدول (۳-۲) ، ۷۴۵/۰=fو سطح معناداری۴۷۸/۰P<،هیچ تفاوت معناداری بین سلامت روانی در دانشجویان دانشکده های سه گانه وجود ندارد.
فرضیه چهارم با توجه به جدول (۴-۲)، بین وضعیت اقتصادی- اجتماعی و سلامت روانی در کلیه دانشجویان هیچ همبستگی معناداری وجود ندارد.
فرضیه پنجم با توجه به جدول (۵-۲)،هیچ تفاوت معناداری بین سبک اسناد و سلامت روانی در دانشجویان دانشکده علوم انسانی وجود ندارد.
فرضیه ششمبا توجه به جدول (۶-۲)، بین سبک اسناد و سلامت روانی در دانشجویان فنی و مهندسی همبستگی مثبت و معناداری در سطح ۵% وجود دارد.دانلود پایان نامه روانشناسی فرضیه هفتم با توجه به جدول (۷-۲۲)، هیچ تفاوت معناداری بین سبک اسناد و سلامت روانی در دانشجویان دانشکده هنر وجود ندارد.
فرضیه هشتم با توجه به جدول (۸-۲)، ۷۴۲/۰=tو سطح معناداری ۴۶۰/۰P<، هیچ تفاوت معناداری بین سلامت روانی در دانشجویان با معدل کمتر از ۹۹/۱۳ و بیشتر از ۹۹/۱۳ وجود ندارد. هرچند بین میانگینهای آنها تفاوت اندکی به چشم می خورد.
فرضیه نهم با توجه به جدول (۹-۲)، ۱۰۲/۱-t=و سطح معناداری ۲۷۴/۰P<هیچ تفاوت معناداری بین سبک اسناد در دانشجویان با معدل کمتر از ۹۹/۱۳ و بیشتر از ۹۹/۱۳ وجود ندارد.
فرضیه دهم با توجه به جدول (۱۰-۲)، ۳۹۸/۱t=و سطح معناداری ۱۶۶/۰P<هیچ تفاوت معناداری بین سلامت روانی در دختران و پسران بطور کلی وجود ندارد. سلامت روانی در دانشجویان پسر و دختر فرضیه یازدهمبا توجه به جدول (۱۱-۲)، ۱۶۷/۳-=tو سطح معناداری ۰۰۲/۰PP>تفاوت معناداری بین سبک اسناد در دختران و پسران بطور کلی وجود دارد.
مقدمه
امروزه سلامت روانی طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت به عنوان یکی از ملاکهای لازم برای سلامت عمومی در نظر گرفته شده است. براساس نظر کارشناسان این سازمان سلامتی پروپوزال روان شناسی عبارت است از حالت «رفاه کامل جسمی،روانی،اجتماعی و نه فقدان بیماری است». یکی از روشهای تشخیص سلامت روانی از بیماری تعیین ملاک و معیار برای آنهاست. سابیشن و آفر (۱۹۸۴) چهار ملاک اساسی سلامت روانی را تحت عنوان فقدان اختلال یا نشانه های مرضی، کارکرد مطلوب، برخورداری از ویژگیهای اکثریت افراد جامعه و داشتن رفتار متناسب با فرهنگ هر جامعه برشمرده اند. البته در هریک از ملاکها اشکالاتی وجود دارد.
عوامل زیادی در سلامت روانی دانشجویان دخالت دارند که طبق تحقیقات انجام شده یکی از این عوامل نحوه اسناد دانشجویان می باشد،بدین معنی که اسناد نامطلوب می تواند سلامت روانی فرد را تهدید کند. تئوری اسناد از تئوریهای شناختی انگیزشی است که هدف آن بررسی شیوه هایی است که افراد، رویدادها و حوادث را تبیین کرده و به دنبال روابط علت و معلولی بین آنها هستند (هاردی و ویری، ۱۹۸۴).
اولین کسی که به موضوع اسناد توجه کرده هایدر (۱۹۸۵) بود. او اسناد را به صورت فرایندی که افراد بکار می برند تا رویدادها (رفتارها)را به شرایط زیربنایی پیوند دهند،تعریف کرده است. در واقع او معتقد است که مردم در تبیین رفتار دیگران یا اسناد موقعیتی می دهند (رفتار فرد را معلول عوامل موقعیتی می دانند) یا اسناد گرایشی می دهند تفاوت سلامت روانی در دانشجویان (معتقدند شخص با این رفتار، یکی از صفات شخصی خود را بروز داده است). (کریمی، ۱۳۷۳)
پس ازهایدر، جونز و دیویس (۱۹۶۵) نظریه اسناد را با توجه به پیامدهای رفتار بعنوان مبنای اسناد شکل دادند. منظور آنها این بود که مردم سعی دارند از یک عمل استنباط کنند که آیا آن عمل با یک ویژگی (خصیصه) پایدار فرد تطبیق می کند یا خیر (کریمی، ۱۳۷۳)
سپس هارولدکلی (۱۹۷۶) در نظریه تغییر همگام خود بر این اعتقاد بود که مردم اسنادهای خود را بر مبنای اصل تغییر همگام انجام می دهند. این اصل می گوید برای این که عاملی علت یک رفتار باشد، باید هروقت آن رفتار روی می دهد،آن عامل حاضر باشد و وفتی رفتار رخ نمی دهد،آن عامل نیز حضور نداشته باشد. به اعتقاد کلی مردم برای اسناد از سه منبع اطلاعاتی همرایی، ثبات و تمایز استفاده می کنند. آیا فرد در همان موقعیت همان رفتار را دارد (همرأیی)،آیا فرد در مورد همه موقعیتها همین رفتار را دارد یا صرفا در یک موقعیت خاص (تمایز)، آیا فرد همواره در این موقعیت چنین رفتاری دارد یا فقط همین یکبار در این موقعیت چنین رفتاری داشته باشد (کریمی، ۱۳۷۳)، و بالاخره شیور در نظریه ترکیبی خود که ترکیبی از سه نظریه بالاست، سه مفروضه بیان داشته است. بدین معنی که رفتارها تصادفی رخ نمی دهند و قابل پیش بینی هستند. همچنین رفتارها قابل مشاهده افراد،اطلاعات معتبری در مورد علل زیربنایی خود بدست می دهند و مردم تمایل به پیش بینی رفتار دیگران دارند. و سرانجام آخرین نظریه پرداز اسناد، برناردواینر (۱۹۷۱) نظریه اسناد را در ارتباط با یادگیری در مدارس مطرح کرده است و معتقد است مردم بازده رفتار خود را به عوامل درونی- بیرونی،پایدار- ناپایدار، قابل کنترل، غیرقابل کنترل اسناد می دهند. و در تبیین شکست و موفقیت ، پیامد آن را به یکی از چهار عامل توانایی،تلاش،شانس و دشواری تکلیف اسناد می دهند. (فورسایت، ۱۹۹۰)
بطور کلی اسنادها عملکرد آینده خود را تحت تاثیر قرارمی دهند و با انتظار فرد درباره بازده او در آینده پیوند دارند. البته اسناد افراد با توجه به شرایط محیطی و تجارب موفق و ناموفق متفاوت است. سلیگمن و همکارانش اسنادها را در سه بعد بیرونی –درونی،کلی –اختصاصی، پایدار- ناپایدار طبقه بندی کردند و معتقدند که سبک اسناد چهار اصل دارد و فرض بر این است که برای تهدید سلامت روانی و خصوصا وقوع افسردگی وجود هر چهار اصل لازم است، که عبارتند از
۱-انتظار شیوع حوادث بسیار ناگوار یا انتظار وقوع حوادث بسیار مطلوب
۲-ناتوانی در کنترل نتایج مرتبط با این حوادث
۳-برخورداری از سبک اسنادی ناجور (نسبت دادن رویدادهای منفی به علل بیرونی، ناپایدار،اختصاصی)
۴-هرقدر اطمینان درباره حالت ناگوار مورد انتظار و غیرقابل کنترل بودن رویداد بیشتر باشد،نارسایی های شناختی، انگیزشی، نیرومندتر خواهندبود و هرقدر رویداد غیرقابل کنترل برای فرد اهمیت بیشتری داشته باشد، اختلال عاطفی و کاهش عزت نفس بیشتر خواهدبود.
علایق محققان بیشتر برروی اصل سوم متمرکز شده است. طبق این اصل برخورداری از یک سبک اسنادی ناجور فرد را مستعد می سازد تا در برابر رویدادهای ناخوشایند یا عدم وقوع رویدادهای خوشایند افسردگی نشان دهد. (نظری، ۱۳۷۲)
با توجه به مطالب فوق، تحقیق حاضر به بررسی و شناخت سبک اسناد دانشجویان دانشکده های هنر،علوم انسانی،فنی مهندسی بعنوان یکی از عوامل موثر در سلامت روانی آنها خواهد پرداخت تا شاید بتوان از این طریق، راه حلی موثر برای بهبود هرچه بیشتر سلامت روانی ارائه داد.
فصل اول مبانی نظری پژوهش
الف- نظریه اسناد
ب- نظریه های اسناد
نظریه روانشناسی ساده هایدر
نظریه استنباط تطابقی جونز و دیویس
نظریه تغییر همگام هاورلدکلی
نظریه ترکیبی اسناد شیور
نظریه سه بعدی برنارد واینر
ج- دیدگاه های نظری در زمینه ارتباط شیوه های تبیین با سلامت روانی
نظریه استیصال اکتسابی
نظریه استیصال اسنادی
نظریه ناامیدی
د- سلامت روانی
هـ- نظریه های سلامت روانی
نظریه زیگموندفروید
نظریه کارل یونگ
نظریه هنری موری
نظریه کارل راجرز
الف- نظریه اسناد
اسناد نسبت دادن چیزی به چیز دیگر و فرایندی است که از طریق آنها رفتار افراددیگر را تبیین می کنیم. نظریه اسناد به مطالعه فرایند نسبت دادن به نحوه داوری مردم در مورد دلایل یا علل رفتار اجتماعی می پردازد.
همانطور که می دانیم،زندگی اجتماعی پیچیده است و مردم برای درک علل رفتارهای روزمره خود به مقدار زیادی اطلاعات تاریخی،فرهنگی و زیست شناختی نیاز دارند. اما متاسفانه ، احتمال کمی دارد که این اطلاعات برای شناخت علل رفتار آدمی همیشه در دسترس باشد. اما با وجود محدودیت در شناخت علل رفتار، بسیاری از افراد می کوشند تا علل هر چیز را تبیین کنند، حتی اگر با انتقادات درستی نیز روبرو شوند.
نظریه پردازان اسنادی مردم را به عنوان دانشمندان ساده تلقی می نمایند که تلاش می کنند دلایل رویدادهای بین شخصی را که مشاهده و تجربه می کنند، دریابند.
برای نمونه ممکن است از خود بپرسند در تعجبم که چرا آن شخص به من لبخند زد؟ با شروع از چنین رویداد مشاهده شده ای، مردم به دلیلهای موجود برای نیتهای احتمالی این اتفاق رو می آورند (مهربانانه، عصبی، تمسخرآمیز) و فراتر از آن که، پیش فرضهای شخصی به وسیله چنان نیتها و رفتارها نشان داده می شود (یک شخص مهربان؟ یک فرد عصبی؟ یا یک شخص ظالم و خودخواه) (از کمپ ، ۱۳۷۰ ۵۷۸).
نظریه اسناد مبتنی بر این فرض است که مردم علت یک رفتار را براساس احساس خود نسبت می دهند و طبق احساس خود عمل می کنند. آنها معمولا علت یک رفتار را یا به ویژگیهای گرایش یا به عوامل موقعیتی نسبت می دهند. اسناد گرایشی[۱]، شامل نسبت دادن کنشهای فرد به گرایشهای درونی وی مانند نگرشها، ویژگیها و انگیزه ها و اسناد موقعیتی[۲] شامل نسبت دادن کنشهای فرد به عوامل موقعیتی و محیطی است.
در واقع، نظریه اسناد به بررسی این نکته می پردازد که چگونه انسانها حوادث را به برخی علل خاص نسبت می دهند، ولی آنها را به سایر افراد نسبت نمی دهند. زیرا واکنش ما به رفتار دیگران به طور گسترده تابع تفسیرما از چگونگی واکنش آنان است (یعنی چه علتی را به کنش آنان نسبت می دهیم).
ب- نظریه های اسناد
نظریه اسناد روانشناسی ساده هایدر
قدیمی ترین فرمولبندی نظریه اسناد در کارهای فریتس هایدر (۱۹۵۸) مشاهده می شود. به نظر او بیشتر مردم روانشاسان تازه کاری هستند که می کوشند رفتار دیگران را بفهمند تا دنیا را قابل پیش بینی تر کنند.
طبق گفته هایدر،بیشتر مردم در این مورد یکی از سه تبیین زیر را به کار می گیرند
الف آنها ممکن است فرض کنند که رفتار شخص دیگر معلول عوامل موقعیتی نظیر عوامل اقتصادی یا فشارهای اجتماعی است (اسناد موقعیتی)
ب آنها ممکن است تصور کنند که آن رفتار غیرعمدی و اتفاقی بوده و احتمالا در آینده روی نخواهد داد (اسناد موقعیتی)
ج تبیین سوم این است که شخص با این رفتار یکی از صفات شخصی خود را بروز داده است (اسناد شخصی).
هایدر معتقد است که اسنادهای شخصی وقتی بیشتر آشکار می شوند که محیط امکان یک رشته رفتارهای متنوع و ممکن را فراهم کند. وقتی درباره یک شخص یک اسناد شخصی استنباط شد، از این اسناد برای پیش بینی رفتار او می توان استفاده کرد.
نظریه اسناد استنباط متناظر جونز[۳] و دیویس[۴]
جونز و دیویس (۱۹۶۵) توجه خود را بر پیامدهای رفتار به عنوان مبنای اسناد متمرکز کردند. طبق نظر آنها، فرایند اسناد اثراتی را که در یک موقعیت مفروض ناشی از هر پاسخ احتمالی است، مشخص می کند. پیامدهای غیرمعمول بینش پرارزشی درباره گرایشهای رفتاری عامل به ما می دهد. چنانکه ازنام نظریه برمیآید استنباطهای انجام شده درباره صفات شخصی، وقتی که رفتار تظاهری از آن صفات فرض می شوند با هم تطبیق می کنند.
به بیان ساده تر این نظریه پیش بینی می کند که مردم سعی دارند از یک عمل استنباط کنند که آیا آن عمل با یک ویژگی پایدار شخص عامل تطبیق می کند یا نه. آیا شخص که رفتاری پرخاشگرانه نشان می دهد،حیوان صفت است؟ آیا شخصی که برای امور خیریه پول می دهد فردی نوعدوست است؟ برای پاسخگویی به چنین سوالاتی مردم بر مبنای سه عامل استنباط انجام می دهند
۱-نخستین عامل درجه حق انتخاب مشخص است. رفتارهایی که آزادانه انتخاب شده باشند، برای دادن اسناد شخصی گویاترند تا رفتارهایی که تحمیلی باشند. جونز و هریس [۵] (۱۹۶۷)، دانشجویی مقاله ای علیه فیدل کاسترو نوشته بود. به نصف آزمودنیها گفتند که او این موضع را آزادانه انتخاب کرده است و به نیمی دیگر گفتند استاد درس او را به داشتن آن موضع گمارده است. بعد از آزمودنیها خواسته شد که نگرش واقعی دانشجوی مزبور را حدس بزنند. آزمودنیها بین رفتار و نگرش دانشجویی مزبور وقتی که او حق انتخاب داشت، رابطه بیشتری می دیدند،تا وقتی که حق انتخاب نداشت.
۲-عامل دوم که افراد را به استنباطهای گرایشی وا می دارد، میزان مورد انتظار بودن[۶] است. رفتارهایی که از هنجار دور باشند، درباره شخص بیشتر به ما چیزهایی می گویند تا رفتارهایی که عادی و مطابق با هنجار و بخشی از یک نفش اجتماعی باشند، یا تحت آن شرایط مورد انتظار باشند (جونز و همکاران، ۱۹۶۱)، بدین ترتیب مردم فکر می کنند که درباره شخصیت آدمی که لباس پانکی یا رَپ می پوشد یا شهروندی که از دادن مالیات فرار می کند، بیشتر می دانند تا افرادی که لباس معمولی می پوشند و مالیات خود را به موقع می پردازند.
۳-عامل سومی که مردم در استنباط گرایشی در نظر میگیرند، اثرات[۷] یا در پیامدهای رفتار شخصی است. اعمالی که بازده های مطلوب متعددی دارند، انگیزه های باطنی یک شخص را به روشنی اعمالی که فقط یک بازده مطلوب ایجاد می کنند، یا بازده مطلوبی ندارند آشکار نمی سازند. (نیوتسون[۸]،۱۹۷۴). مثلا ممکن است مانتوانیم به یقین بگوییم که چرا یک شخص در شغلی که لذت بخش است، درآمد بالایی دارد، و در مکان جذابی قراردارد، ماندگار شده است. شغلی که سه بازده مطلوب دارد و هرکدام از آنها برای تبیین چنین رفتاری کافی هستند. برعکس ما در این مورد که چرا شخصی در شغلی که کسل کننده است، درآمد کمی دارد اما در یک مکان جالب توجه قراردارد، یا مکان آن هم جالب نیست،ماندگار شده است. بیشتر احساس یقین در دادن اسناد گرایشی می کنیم.
نظریه تغییر همگام[۹] هارولد کلی[۱۰]
نظریه استنباط متناظر شرح می دهد که مردم چگونه سعی می کنند ویژگیهای شخصی یک فرد را از یک بخش از شواهد رفتاری اوتعیین کنند.اما رفتار می تواند نه فقط به عوامل شخصی اسناد داده شود، بلکه همین طور می توان آن را به عوامل موقعیتی نیز اسناد داد. این تمایز چگونه انجام می شود؟هارولد کلی (۱۹۶۷) با هایدر در این نکته که مردم در زمینه اسناد همانند دانشمندان عمل می کنند،موافق است ممکن است آنها به مشاهده دیگران در آزمایشگاه دست نزنند، اما مقایسه هایی انجام می دهند و برحسب این مقایسه ها، شبیه نتایج آزمایشگاهی فکر می کنند. طبق نظر کلی مردم اسنادهای خود را بر مبنای اصل تغییر همگام انجام می دهند. این اصل می گوید برای این که چیزی علت یک رفتار باشد باید هروقت آن رفتار روی می دهد، آن چیز حاضر باشد و وقتی رفتار وقوع نمی یابد، آن عامل نیز حضور نداشته باشد.
سه نوع اطلاعات مربوط به تغییر همگام به ویژه برای این نوع اسناد مهم اند که عبارتند از همرایی، تمایز، ثبات یا همسازی.
همرایی آیا دیگران نیز در همان موقعیت همان رفتار را دارند؟
متمایزبودنآیا در برابر محرکهای دیگر هم همین رفتار را دارد؟ یا فقط در مورد این محرک؟
ثبات آیا در زمانهای دیگر نیز در برابر این محرک همین رفتار در شخص دیده شده است .
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
فصل اول مبانی نظری پژوهش
الف- نظریه اسناد
ب- نظریه های اسناد
نظریه اسناد روانشناسی ساده هایدر
نظریه اسناد استنباط تطابقی جونز و دیویس
نظریه تغییر همگام هارولد کلی
نظریه ترکیبی اسناد شیور
طبقه بندی سه بعدی واینر
ج- دیدگاههای نظری در زمینه ارتباط شیوه های تبیین تنیدگی با سلامت روانی
نظریه استیصال اکتسابی
نظریه استیصال اسنادی
نظریه ناامیدی
د- سلامت روانی
هـ مفهوم سلامت روان در برخی نظریه های روان تحلیل گری
نظریه زیگموند فروید
نظریه کارل یونگ راجع به سلامت روان
مفهوم سلامت روانی از نظر هنری موری
مفهوم سلامت روان در نظریه روانی
زیستی آدلر
مفهوم سلامت روان در نظریه کارل راجرز انسان گرا
فصل دوم موضوع پژوهش
عنوان پژوهش
بیان موضوع پژوهش
اهمیت و ضرورت پژوهش
اهداف پژوهش
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغیرها
اسناد
ناپایدار
سلامت روانی دانشجو
فصل سوم پیشینه پژوهش
الف- مطالعات داخلی
ب- مطالعات خارجی
فصل چهارم روش پژوهش
جمعیت هدف و روش نمونه گیری
ابزار پژوهش
معرفی ابزار پژوهش
پرسشنامه سبک اسناد
پرسشنامه سلامت روانی
پرسشنامه وضعیت اقتصادی – اجتماعی
طرح پژوهش
روش جمع آوری داده ها و اطلاعات
روش تجزیه و تحلیل داده ها
فصل پنجم یافته های پژوهش
الف- توصیف داده ها
ب- یافته های مبتنی بر فرضیه ها
فصل ششم بحث و نتیجه گیری
تفسیر کلی پژوهش
کاربرد نتایج
محدودیتها
پیشنهادات
منابع فارسی
منابع انگلیسی
ضمایم
۱-پرسشنامه CASQR
۲-پرسشنامه GHQ
۳-پرسشنامه وضعیت اقتصادی- اجتماعی
فهرست یافته های توصیفی
جدول (۱-۱) مربوط به فراوانی و درصد شغل پدر
جدول (۲-۱) مربوط به فراوانی و درصد تحصیلات پدر
جدول (۳-۱) مربوط به فراوانی و درصد شغل مادر
جدول (۴-۱) مربوط به فراوانی و درصد تحصیلات مادر
جدول (۵-۱) مربوط به فراوانی و درصد رتبه تولد
جدول (۶-۱) مربوط به فراوانی و درصد تعداد فرزندان خانواده
جدول (۷-۱) مربوط به فراوانی و درصد نوع مسکن
جدول (۸-۱) مربوط به فراوانی و درصد معدل دانشجویان
جدول (۹-۱) مربوط به فراوانی و درصد درآمد ماهیانه
جدول (۱۰-۱) مربوط به میانگین و انحراف معیار در دانشجویان به طور کلی
جدول (۱۱-۱) مربوط به میانگین و انحراف معیار دانشجویان دانشکده علوم انسانی
جدول (۱۲-۱) مربوط به میانگین و انحراف معیار دانشجویان دانشکده فنی و مهندسی
جدول (۱۳-۱) مربوط به میانگین و انحراف معیار دانشجویان دانشکده هنر
جدول (۱۴-۱) مربوط به میانگین و انحراف معیار در پسران دانشکده علوم انسانی
جدول (۱۵-۱) مربوط به میانگین و انحراف استاندارد در پسران دانشکده فنی و مهندسی
جدول (۱۶-۱) مربوط به میانگین و انحراف استاندارد در پسران دانشکده هنر
جدول (۱۷-۱) مربوط به میانگین و انحراف استاندارد دختران دانشکده علوم انسانی
جدول (۱۸-۱) مربوط به میانگین و انحراف معیار دختران دانشکده فنی و مهندسی
فهرست یافته های مربوط به فرضیه های پژوهش
جدول (۱-۲) مربوط به همبستگی بین سبک اسناد و سلامت روانی در کلیه دانشجویان
جدول (۲-۲) مربوط به تفاوت سبک اسناد در دانشجویان دانشکده های سه گانه
جدول (۳-۲) مربوط به تفاوت سلامت روانی در دانشجویان دانشکده های سه گانه
جدول (۴-۲) مربوط به همبستگی بین وضعیت اقتصادی- اجتماعی و سلامت روانی در کلیه دانشجویان
جدول (۵-۲) مربوط به همبستگی بین سبک اسناد و سلامت روانی دانشجویان دانشکده علوم انسانی
جدول (۶-۲) مربوط به همبستگی بین سبک اسناد و سلامت روانی در دانشجویان دانشکده فنی و مهندسی
جدول (۷-۲) مربوط به همبستگی بین سبک اسناد و سلامت روانی در دانشجویان دانشکده هنر
جدول (۸-۲) مربوط به تفاوت سلامت روانی در دانشجویان با معدل کمتر و بیشتر از ۹۹/۱۳
جدول (۹-۲) مربوط به تفاوت سبک اسناد در دانشجویان با معدل کمتر و بیشتر از ۹۹/۱۳
جدول (۱۰-۲) مربوط به تفاوت سلامت روانی در دختران و پسران بطور کلی
جدول (۱۱-۲) مربوط به تفاوت سبک اسناد در دختران و پسران بطور