بررسی رابطه بین منع کنترل و رضایت زناشویی در زنان متاهل شاغل
مقدمه
خانواده این واحد به ظاهر کوچک اجتماعی، از ارکان عمده و از نهادهای اصلی هر جامعه به شمارمی‌رود در واقع هر خانواده را باید خشت بنای جامعه و کانون اصلی سنت و رسوم و ارزش‌های والا و مورد احترام رابطه بین رضایت زناشویی و منع کنترل و شالوده مستحکم مناسبات پایدار اجتماعی و روابط خویشاوندی، مبدأ بروز و ظهور عواطف انسانی و کانون صمیمانه‌ترین روابط میان افراد و مهد پژروش فکر و اندیشه و اخلاق و روح انسان به حساب آید. تا آنجایی که نشانی از حیات انسانی ملاحظه شده و خانواده وجود داشته باشد. (توسلی ۱۳۶۸)
نهاد خانواده از جمله عمومی‌ترین نهادهای اجتماعی است که معمولاً در تمام جوامع وجود دارد و مهمترین تکیه‌گاه و محور اجتماعی است در حقیقت فرد در خانواده متولد می‌شود و در سازمان خانواده زندگی می‌کند و ارتباط منع کنترل و رضایت زناشویی در مواقع نیاز، به خانواده روی می‌آورد و در پرتو خانواده سکون و آرامش می‌یابد. بسیاری از پژوهشگران خانواده، رابطه زوجی را مهمترین رابطه خانوادگی می‌دانند آنها معتقدند که ازدواج موفق و رضایت‌بخش موجب ثبات عملکرد خانواده، کفایت اعضای خانواده در مشکل‌گشایی و سلامت روانی کودکان و ایفا نقش مناسب خانوادگی و بین فردی می‌شود. (نوربالا و مراحی، ۱۳۷۳)
موفقیت در ازدواج و زندگی زناشویی به عوامل زیادی از قبیل، میزان آمادگی برای ازدواج، تحصیلات، زمینه قبلی و خانوادگی فرد، بحرانهای تجربه‌شده ، نوع و کیفیت الگوی قدرت حاکم بر خانواده قبلی، سن ، سلامت ، شخصیت ، درآمد و غیره و کیفیات و خصوصیاتی از جمله تعهد، حساسیت سخاوت، ملاحظه و صمیمیت ، وفاداری، مسئولیت، اعتماد و اطمینان بستگی دارد.
زن و شوهر در رابطه با یکدیگر نیاز به حسن تفاهم، همکاری و انعطاف‌پذیری دارند و در صورت وجود این خصوصیات و تقویت آنهاست که ازدواج به بلوغ و شکوفایی می‌رسد. چه بسیار زنان و شوهرانی که زندگی زناشویی سعادتمندی را انتظار داشته‌اند و کارشان به ملامت کشید و اکنون در کسالت زندگی می‌کنند و چه بسیار زنان و شوهرانی که قبلاً در تمام موارد زندگی مشترک به تفاهم رسیده و اکنون به عدم تفاوت مطلق رسیده‌اند.
چگونه است که زن و شوهر از توهم به بیماری، از شیفتگی به بیزاری و از رضایت به نارضایتی مطلق می‌رسند. (بک ، ترجمه قراچه‌داغی، ۱۳۷۳)
زمینه‌های دیگر نیز مانند نحوه گذران اوقات فراغت با یکدیگر، تقسیم کار، نگهداری از بچه‌ها، روابط جنسی، مسائل مالی، مسئله اقوام همسر و روابط با آنان و … می‌تواند موجبات نارضایتی از زندگی زناشویی در زن و شوهر شود زن و شوهر در رابطه‌شان با یکدیگر نیاز به حسن تفاهم، همکاری و انعطاف‌پذیری دارند و در صورت وجود این خصوصیات و تقویت آنهاست که ازدواج به بلوغ و شکوفایی می‌رسد. (همان منبع)
یکی از مسائل عمده در روانشناسی خانواده این است که فرد بر آنچه در خانواده اتفاق می‌افتد تأثیر می‌گذارد و تأثیر می‌پذیرد، در رابطه با چرایی رفتار و اینکه اساساً چرا انسان به اینگونه رفتار می‌کند، پاسخ‌های متفاوتی در گذشته به آن داده شده است، می‌توان از غریزه، سایق، گرایش به لذت و اجتناب از درد، نیاز به تعادل‌جویی یا به طور کلی مبحث نیازها و تاریخچه تقویت‌ها در گذشته و رفتار قبلی انسانها نام برد.
اسنادی علّی شناسایی شده نقش با اهمیت را در رفتارهای مختلفی مانند روابط بین زوجین در خانواده، ورزش و فعالیت فیزیکی، تعارض و کشمکش بین فردی، رفتارهای بهداشتی و غیره داشته است. عملکرد فقط شاخص قابل مشاهده انگیزش پیشرفت است و انگیزش به وسیله یک نظام پیچیده‌ای از افکار و احساسات حمایت می‌شود. هنگامی که از یک مسئله مانند ازدواج و زناشویی موفق می‌شویم یا شکست می‌خوریم به طور طبیعی در مورد اینکه چه چیز در پشت موفقیت یا شکست ما قرار دارد به تفکر می‌پردازیم ما تخصیص مسئولیت و درک دلایل عملکردمان توجه داریم. یعنی درباره اینکه چه کسی یا چه چیزی مسئول بوده و چگونه عملکرد داشته‌ایم به اسناد می‌پردازیم.(لطف‌آبادی و همکاران ۱۳۷۶)
اسناد یکی از نظریه‌های جدید انگیزشی و از نظریه‌های شناختی روانشناسی انگیزشی است. یکی از فرض‌های عمده نظریه اسناد این است که جستجو برای درک و فهم امور و علل رویدادها مهمترین منبع انگیزشی انسان است، بنابراین هدف این نظریه پیدا کردن راه‌هایی است که در آن افراد به توضیح و تبیین رویدادها و روابط علت و معلول بین آنها می‌پردازند. اسناد یا نسبت دادن به علت‌هایی که فرد برای رویدادها یا نتایج اعمالش برمی‌گزیند و جنبه استنباط شخصی دارند، اشاره می‌کند و اجزاء مهم نظریه اسناد عبارتند از
۱-تبیین‌های فرد برای علل موفقیت‌ها و شکست‌های خود
۲-نقش واکنشهای عاطفی حاصل از این استنباط‌ها در تعیین رفتارهای بعدی
۳-ویژگیهای این تبیین‌ها یا استنباطهای علّی.
تبیین‌هایی که افراد به طور معمول برای موفقیت و شکست‌های خود انتخاب می‌کنند به توانایی شخص، سعی و کوشش، سطح دشواری تکلیف، بخت و اقبال، حالت روحی و بیماری و افراد دیگر نسبت داده می‌شود. این تبیین‌ها یا استنباطهای علّی در ابعاد یا ویژگیهای منبع علیت، ثبات و کنترل‌پذیری متفاوتند. این ابعاد یا ویژگی‌ها انتظارات متفاوتی برای آینده در فرد ایجاد می‌کنند و منجر به واکنشهای عاطفی متفاوتی می‌شوند که اینها هم به نوبه خود رفتار آتی فرد را دستخوش تغییر می‌سازند. (سیف، ۱۳۷۰)
اینگونه اسناد به تحوی منظم با انواع مختلف رفتارهایی که رضایت زناشویی در زنان متاهل شاغل در پی آنها هستند ارتباط دارند. اسناد همچنین منبع احساسات خوب، بد یا بی‌تفاوتی‌های پس از موفقیت و شکست است یعنی این اسناد نتایج عاطفی(هیجانی) دارند.
با توجه به اینکه اسناد هم در رفتارهای بعدی و هم در احساس‌های ما مؤثرند، و از طرف دیگر رفتارهای زوجین در خانواده در رضایت آنها از همدیگر تأثیر دارد لذا به مطالعه دقیق آنها نیازمندیم.چگونگی طبقه‌بندی اسناد می‌تواند در عملکرد زوجین نسبت به هم دیگر مؤثر واقع شود اگر زن یا شوهر بر این باور باشند که بین رفتارشان و نتایج به دست آمده ارتباط یا وابستگی وجود دارد، دارای سوی‌گیری کنترل درونی هستند یعنی آنها باور دارند که توان تأثیرگذاری بر دنیای خود را دارند، باور دارند که اعمال آنها آنچه را که اتفاق می‌افتد تغییر میدهد در مقابل همسرانی که معتقدند بدون قدرت و ناتوان هستند آنچه اتفاق می‌افتد با آنچه انجام می‌دهند ارتباط ندارد دارای سوگیری بیرونی هستند. آنها گرایش دارند تا فکر کنند که دلیلی بر صرف انرژی و تلاش در رفتارشان وجود ندارد زیرا که چه تلاش کنند و چه تلاش نکنند نتایج فرق نمی‌کند. موفقیت یا شکست و اسنادی مربوط، تأثیر پایداری بر عزت‌نفس، مفهوم خود، انتظارات فرد در باره نتایج اعمال او در آینده، بر جای می‌گذارد. (همان منبع)
و لذا با توجه به مطالب یاد شده در پژوهش حاضر قصد آن می‌رود که تأثیر اسنادی علّی درونی و بیرونی در رضایت زناشویی مورد مطالعه قرار گیرد.
بیان مسئله
روابط میان افراد خانواده به سلامت محیط خانواده کمک می‌کند. تفاهم میان خانواده منجر به احساس رضایتمندی از زندگی زناشویی می‌شود، در غیر این صورت خانواده با مشکل موجه می‌شود. (بنی‌اسدی، ۱۳۷۵)
مسأله بررسی اسنادی علّی و ارتباط آن با رضایت زناشویی موضوع این پژوهش است، موضوع اسناد از زمانهای بسیار قدیم و دهه ۱۹۶۰ نظر بسیاری از روانشناسان را به خود جلب کرده و این موضوع پژوهشهای گسترده‌ای را به خود اختصاص داده است. همچنین امروزه نه تنها در بررسی علمی رفتار بلکه در زندگی روزمره به طور مداوم، دانش‌پژوهان با پرسشهایی از قبیل انگیزه‌های اصلی کشش و کوشش آدمی چیستند؟ روبه‌رو هستند که پاسخ به این سؤال که آیا بین شیوه‌های اسنادی علّی و رضایت زناشویی رابطه وجود دارد یا نه؟ می‌توان گفت هر چند شواهد نشان میدهد که عوامل کلاسیک چهارگانه هایدر (۱۹۵۸) یعنی توانایی، کوشش، شانس، دشواری تکلیف جزء مکررترین تبیین‌های عرضه شده برای موفقیت در امر ازدواج و زناشویی می‌تواند باشد.
فهرست مطالب
فصل اول کلیات پژوهش
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت تحقیق
هدف تحقیق
سؤالات تحقیق
فرضیه تحقیق
موضوع تحقیق
تعریف متغیرها
تعریف نظری
تعریف عملیاتی
فصل دوم ادبیات و پیشینه پژوهش
تعاریف و مفاهیم اسناد
مفهوم منبع کنترل و مبانی تئوریک اسنادها
روی‌آوردهای منبع کنترل
الف روی‌آورد اسنادی
ب روی آورد عمل
نظریه‌های انگیزش
«نظریه‌های ماشینی انگیزش»
نظریه غریزه
«نظریه‌های شناختی انگیزش»
نظریه روانکاوی
تفکّر در مقابل فعالیّت
«نظریه روانشناسی ساده در نظریه اسناد»
نظریه‌های روانشناسی اسناد
۱- نظریه یادگیری اجتماعی
۲- نظریه استنباط تطابق کلی
رضایتمندی از زندگی زناشویی و بررسی آن در مراحل مختلف زندگی
بررسی مراحل مختلف زندگی خانواده
استرسهای خانواده و تغییرات
تحقیق در مورد استرس روانی
فرد و رشد خانواده
تغییرات فردی اعضای خانواده
بررسی علل نارضایتی از زندگی زناشویی
۱- ویژگیهای شخصیتی
۳- حل تعارض
۴- مسائل مالی
۵- فعالیت اوقات فراغت
۶- رابطه جنسی
۷- بچه‌ها و ازدواج
۸- خانواده و دوستان
۹- نقشهای مربوط به برابری مرد و زن
۱۰-جهت‌گیری عقیدتی (مذهبی)
پیشینه تحقیقات انجام یافته
فصل سوم روش پژوهش
جامعه آماری
نمونه آماری
روش نمونه گیری
ابزار پژوهش
الف) معرفی پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH
ب) روایی و اعتبار پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH
ج)روش ارائه و نمره گذاری پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH
جدول نرم پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH
ب) معرفی پرسشنامه منبع کنترل درونی – بیرونی
ابزار اندازه گیری
روش نمره گذاری
روایی و اعتباری پرسشنامه منبع کنترل بیرونی و درونی راتر
روش آماری
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
بخش توصیفی
بخش استنباطی
جداول و نمودارها
فصل پنجم نتایج تحقیق
خلاصه ای از نتایج توصیفی
بحث و نتیجه گیری
محدودیتهای تحقیق
پیشنهادها
پیشنهاد برای تحقیقات آتی
پرسشنامه شماره یک
پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH
در مورد تنظیم خانواده
روش اندیشه و زندگی که به صورت داوطلبانه و بر پایه آگاهی، بینش و تصمیم گیری مسؤلانه توسط افراد و زوجین در جهت ارتقای سلامت و بهزیستی خانواده‌ها اتخاذ می‌شود و از این رو در توسعه اجتماعی کشور سهم مؤثری دارد.
اهداف
۱)پرهیز از تولد کودک ناخواسته ۲)داشتن کودک به تعداد دلخواه ۳)تنظیم فواصل بین بارداریها ۴)مراقبت زنان و زایمان در رابطه با سن پدر و مادر ۵)تعیین تعداد کودکان برای خانواده
در نهایت هدف از برنامه‌های تنظیم خانواده فراهم نمودن زمینه مساعد تحقیق درباره تنظیم خانواده برای تأمین سلامت جسمی و روحی کل خانواده می‌باشد و تنها مترادف با کنترل موالید نیست.
انواع روشهای تنظیم خانواده
۱- بلند مدت دائم ( توبکتومی، وازکتومی )
۲- بلند مدت غیر دائم (آمپول DMPA)
۳- کوتاه مدت (قرص های ترکیبی ، قرص شیردهی ، کاندوم ، IUD)
نحوه مصرف صحیح
مصرف این قرص ها باید در ۵ روز اول قاعدگی ( روز اول تا روز پنجم ) اغاز گردد. برای اطمینان بیشتر بهتر است که مصرف آن روز اول خونریزی قاعدگی شروع شود. قرص در ساعت خاصی از شبانه روز تا پایان بسته ۲۱ عددی خورده می‌شود مصرف بسته بعدی پس از یک فاصله ۷ روزه آغاز خواهد شد، دیگر مهم نیست که در این ۷ روز چه زمانی قاعدگی رخ می دهد. مهم این است بین مصرف دو بسته قرص باید ۷ روز کامل فاصله و استراحت باشد. در اولین دوره مصرف قرص در دو هفته اول باید علاوه بر آن از روش دیگری مثل کاندوم هم استفاده کرد.
فراموشی مصرف قرص LDو HD
۱- در صورت فراموشی خوردن یک قرص و بخاطر آوردن تا زمان مصرف قرص بعدی، به محض به یاد آوردن قرص فراموش شده ، ان قرص خورده شده و بقیه قرص ها طبق معمول ادامه یابد.
۲- چنانچه دو قرص فراموش شود بقیه قرص ها طبق معمول ادمه یافته و تایک هفته نیز از یک روش کمکی پیشگیری از بارداری استفاده می‌شود.
۳- در صورت فراموشی بیش از دو قرص در هر زمان از سیکل ، خوردن بقیه قرص ها (روزی یک عدد) ادامه یافته و تا یک هفته از روش کمکی دیگر نیز استفاده شده و بلافاصله پس از اتمام این بسته ، مصرف بسته بعدی ( بدون فاصله ۷ روزه) آغاز می‌گردد.
فراموشی مصرف قرص تری فازیک
۱- در صورت فراموشی مصرف یکی از قرص ها در زمان مقرر و بخاطر آوردن آن در کمتر از ۱۲ ساعت پس از زمان همیشگی، بلافاصله آن قرص مصرف و بقیه قرص ها در موعد مقرر خورده خواهد شد شایان ذکر است که گذشت زمان کمتر از ۱۲ ساعت از زمان معمول خوردن قرص تاثیر پیشگیری از بارداری آن را کاهش نمی‌دهد.
۲- در صورت فراموشی مصرف یکی از قرص ها در نوبت مقرر و به خاطر آوردن آن پس از ۱۲ ساعت از زمان همیشگی، قرص فراموش شده خورده نشده ولی مصرف بقیه قرص ها طبق برنامه ادامه می‌یابد در این مورد حتماً باید از یک روش کمکی دیگر ( مثل کاندوم) نیز به منظور جلوگیری از بارداری تا پایان بسته استفاده شود.
فهرست مطالب
تنظیم خانواده ۱
تعریف ۵
انواع روشهای تنظیم خانواده ۶
انواع روش های تنظیم خانواده چیست؟
قرص های ترکیبی ۱۰
نحوه مصرف صحیح ۱۰
فراموشی مصرف قرص LD و HD 10
فراموشی مصرف قرص تری فازیک ۱۱
عوارض قرص های ترکیبی ۱۲
نکات مهم در برخورد با عوارض ۱۲
موارد منع مصرف مطلق قرص های ترکیبی ۱۳
موارد منع مصرف نسبی ۱۳
قرص لاینسترول( شیر دهی) ۱۴
نحوه مصرف صحیح ۱۴
فراموشی مصرف قرص شیردهی ۱۵
عوارض قرص شیردهی ۱۶
موارد منع مصرف مطلق قرص شیردهی ۱۶
موارد منع مصرف نسبی ۱۶
کاندوم ۱۷
نحوه صحیح استفاده از کاندوم ۱۷
عیب ها یا عوارض کاندوم ۱۸
نحوه مصرف صحیح ۱۹
تذکر های حین مصرف ۱۹
توبکتومی ۲۰
زمان انجام توبکتومی ۲۰
پس از زایمان طبیعی ۲۰
عوارض توبکتومی که باید فورا ارجاع داده شوند ۲۱
وازکتومی ۲۱
نکات مهم قبل از عمل وازکتومی ۲۲
آمپول DMPA ( مگسترول) ۲۳
موارد منع مصرف مطلق آمپول ۲۵
موارد منع مصرف نسبی آمپول ۲۵
آی .یو. دی(IUD ) 26
زمان شروع استفاده از آی .یو دی ۲۶
عوارض IUD 26
موارد منع مصرف IUD 27
بهداشت خانواده ۲۸
مراقبت مادران باردار ۲۸
تاریخچه پزشکی ۲۸
تاریخچه بارداری ۲۹
معاینه پوست ۳۰
معاینه دهان و دندان ۳۰
معاینه پستانها ۳۰
افزایش تدریجی فشار خون ۳۱
آهن ۳۴
مولتی ویتامین ۳۴
علائم خطر فوری ۳۵
ارزیابی معمول مادر شامل ۳۷
مراقبتهای ویژه در بارداری ۳۸
معاینه پستان مادران( اعم از باردار یا شیرده) ۳۹
۱) بررسی مشکلات پستان ۳۹
۲) بررسی مشکلات شیردهی ۴۰
ارزیابی و مراقبت از نوزاد ۴۲
احیای نوزادان ۴۳
۱- مرحله مقدماتی ۴۳
مراقبت ویژه کودکان ۴۵
کودکان نیازمند به مراقبت ویژه ۴۵
دو قلو یا چند قلویی ۴۶
تغذیه کودکان ۴۶
مراقبتهای ادغام یافته کودک سالم ۴۹
کودک زیر ۲ماه ۴۹
ارزیابی ۴۹
کودک ۲ ماه تا ۸ سال ۵۱
ارزیابی کودک زیر ۸ سال از نظر وزن ۵۴
پایش رشد کودکان ۵۶
نمودار رشد ۵۷
نمودار رشد مورد استفاده در ایران ۵۸
مفهوم منحنی ها و صدکها ۵۹
ارزیابی کودک زیر ۸ سال از نظر قد ۶۱
ارزیابی شیرخوار زیر ۱۸ ماه از نظر دور سر ۶۳
ارزیابی کودک از نظر تغذیه ۶۴
ارزیابی کودک از نظر بینایی ۶۵
ارزیابی کودک زیر ۸ سال از نظر وضعیت تکامل ۶۷
مراقبت کودک از نظر وضعیت واکسیناسیون و مکمل های داویی ۶۸
مراقبت های ادغام یافته ناخوشیهای اطفال(مانا) ۶۹
طبقه بندی سرفه یا تنفس مشکل ۷۱
مراقبت کودک بیمار ۲ ماهه تا ۵ ساله از نظر اسهال ۷۳
سه طبقه بندی برای کم آبی وجود دارد ۷۳
طبقه بندی اسهال پایدار ۷۴
طبقه بندی اسهال خونی ۷۵
طبقه بندی ناراحتی گوش ۷۵
مراقبت کودک بیمار ۲ ساله به بالا از نظر گلو درد ۷۶
طبقه بندی گلو درد ۷۷
مراقبت کودک بیمار ۲ ماهه تا ۵ ساله از نظر تب ۷۷
طبقه بندی تب ۷۸
مراقبت کودک بیمار ۲ ماهه تا ۵ ساله از نظر کم وزنی ۷۹
ارزیابی سایر مشکلات ۸۱
عفونت چشم ۸۳
عفونت پستان ۸۳
عفونت ناف ۸۴
عفونت پوست ۸۵
طبقه بندی مشکل شیرخوردن و خوب وزن نگرفتن ۸۹
ارزیابی سایر مشکلات ۹۱
مراجع ۹۲
بررسی خلاقیت در افراد درونگرا و برونگرا
دانلود پایان نامه رشته روانشناسی
فصل اول
مقدمه
آیا از بین چند عنوان تحقیقی که تابحال نظاره گر آن بوده اید متوجه موضوعی به نام خلاقیت شده اید ؟
ممکن است قدری سوال برانگیز باشد اما به خلاقیت کمتر از سایر موضوعات در تحقیقات نگاه می شود و این در حالی است که قدمت این موضوع تا آنجا که محقق اطلاع دارد به دوران افلاطون حتی بیشتر به آفرینش بر می گردد.
خلاقیت موضوعی نا آشنا برای ما نیست به تعبیری خلاقیت ویژگیهای افراد درونگرا و برونگرا همان ابداع جهان و خلق انسان است و این زیباترین وصفی است که از قرآن کریم می توان به امانت گرفت .(قاسم زاده ۱۳۶۸ )
کشف استعداد ها و رفتارهای خلاق در افراد همواه یکی از آرزوهای بشر در همه زمانها بوده است.
سرهربرک دید معتقد است که تخریب و خلاقیت خصوصیات افراد درون گرا و برون گرا دو نیروی متفاوتی هستند که اجزای تشکله ذهن را تشکیل می دهند و خلاقیت بعنوان یک دانش طبقه بندی شده تعریف شده است و به عبارتی خلاقیت جوهر مجردی است که در تمام اشخاص غیر از بیماران روانی با یک نسبت معین یافت می شود .(قاسم زاده به نقل از تورسن ۱۳۷۲)
رابطه خلاقیت و ویژگیهای شخصیتی چیست
از طرف دیگر شخصیت واژه ای است که اغلب هنگام توصیف خود در مورد خلاقیت افراد درون گرا و برون گرا و دیگران از آن به کار می بریم و همگی معتقدیم که معنی آن را می دانیم .
شاید واقعا چنین باشد یک روان شناس پیشنهاد می کند اگر زمانی که واژه ” من” را به کار می بریم مقصود خود را از آن بدانیم می توانیم نظریه خوبی درباره معنی شخصیت تفاوتهای درونگرایان با برونگرایان داشته باشیم هنگامی که واژه” من” را به کار می بریم در اصل همه چیز را درباره خودمان جمع بندی می کنیم تمایلات ، محاسن ، ترس ها و قوت ها و ضعفمان .
واژه ” من” همان چیزی است که شمارا به عنوان یک فرد ،فردی مجزا از دیگران تعریف می کند.(دوان شوکر ،۱۹۹۴).
به عبارتی تعریف ما از شخصیت امکان دارد اندیشه منحصر به فرد بودن انسان را در بر گیرد . ما بین افراد شباهتهایی را می بینیم ، ولی احساس می کنیم که هر یک ویژگی هایی خاص داریم که مارا از دیگران متمایز می نماید .
بنابراین پیشنهاد می کنیم که شخصیت ممکن است عبارت باشد از مجموعه ای از ویژگی های منحصر به فرد و با دوام که دریامنبع به موقعیتهای متفاوت ممکن است تغییر یابد .(شوکر ۱۹۹۴).
یکی از متداولترین طبقه بندیهایی که روانشناسان به کار می بندند دو تیپ «درونگرا» و «برونگرا » می باشد که برای اولین بار توسط یکی از پزشکان معروف به نام «کارل یونگ » به کار رفت .(نرمال.ل.،ن ۱۳۶۴ ، ۵۱۷).
بیان مسئله
بررسی خلاقیت در افراد درون گرا و برون گرا
هدف پژوهش
این پژوهش قصد دارد که خلاقیت را در افراد «درون گرا » و « برون گرا » مورد بررسی قرار دهد .
ضرورت و اهمیت تحقیق
بعلت مواجه جوامع بشری با مسائل پیچیده فزاینده وابستگی متقابل بین کشورها و تحلیل رفتن منابع طبیعی ، سرعت فزاینده تغییرات ، نیاز به ابداع و خلاقیت اجتناب ناپذیر است .
فهرست
فصل اول ۵
مقدمه ۶
بیان مسئله ۸
هدف پژوهش ۸
ضرورت و اهمیت تحقیق ۸
فرضیه تحقیق ۹
تعریف مفاهیم و اصطلاحات ۹
تعریف عملیاتی خلاقیت ۹
تعریف نظری شخصیت ۹
تعریف نظری برون گرایی ۱۰
تعریف نظری درون گرایی ۱۰
تعریف عملیاتی درون گرایی ۱۰
فصل دوم ۱۱
تعاریف و مفاهیم شخصیت ۱۲
عوامل تعیین کننده شخصیت ۱۵
نظریه های شخصیت و اهمیت مطالعه آن ۱۵
درون گرایی و برون گرایی ۱۶
نظام مقوله ای در طبقه بندی شخصیت ۱۷
نظریه ابعادی وونت درباره شخصیت ۱۸
نظریه های تیپ شناسی کرچمر ، شلدن (۱۹۲۵ ,۱۹۵۴ ) ۱۸
نظریه تیپ شناسی اوتوگراوس ۲۰
نظریه مبتنی بر تحلیل عوامل کتل درباره شخصیت ۲۱
نظریه یونگ ۲۳
نظریه آنیرینک ۲۷
درون گرایان ۲۸
برون گرایان ۲۹
برخی دیگر از تفاوتهای درون گرایان با برون گرایان ۳۰
نکته مهم ۳۲
پایه های زیست شناختی برون گرایی – درون گرایی ۳۲
پایه های فیزیولوژیکی درون گرایی – برون گرایی ۳۴
خلاقیت ۳۷
مفهوم خلاقیت ۴۳
فرایند خلاقیت ۴۶
همبستگی هوش و خلاقیت ۴۸
ویژگی افراد خلاق ۴۹
عناصر خلاقیت ۵۲
عوامل شکوفایی خلاقیت ۵۳
عوامل بازدارنده خلاقیت ۵۵
تعاریف خلاقیت ۵۶
نظر اسکاتل درمورد خلاقیت ۶۰
نظریه ویلیام جیمز درمورد خلاقیت ۶۱
فصل سوم ۶۳
جامعه تحقیق ۶۳
نمونه تحقیق ۶۳
چگونگی نمونه برداری ۶۳
ابزار تحقیق ۶۳
پیشینه آزمون ۶۴
روش آماری ۶۵
روش جمع آوری داده ها ۶۵
فصل چهارم ۶۷
تجزیه و تحلیل آماری ۶۷
نتیجه گیری کلی ۷۵
فصل پنجم ۷۶
بحث و نتیجه گیری ۷۶
منابع فارسی و غیر فارسی ۸۱
مقایسه رضایت شغلی پزشکان عمومی زن و مرد منطقه ۱۶ تهران
مقدمه
امروزه سازمانها از جمله وسائل و امکاناتی به شمار می آیند که درجهت ارضاء نیازها به کار می روند نظریه های گوناگون سازمانی دیدگاههای متفاوتی درمورد ارضاء نیازهای افراد از طریق سازمانها دارند میزان رضایت شغلی پزشکان چنان که فرضیات متعدد نگرش های گوناگون را ایجاد می کند، این نگرش ها به روابطی بستگی دارد که بین فرد وسازمان موجود است تئوری کلاسیک کارگران را به عنوان نخستین عامل اقتصادی می پندارند بر این مبنا به نظر می رسد که آنان تلاش می کنند تانیازهای زیستی خود را از طریق انگیزش مادی برآورده سازند گرچه تئوری مدیریت علمی، تئوری اداری همگی چنین تصوری را القاء می کنند اما باید دانست که این دونظریه چشم اندازها و دورنماهای متفاوتی را بدنبال می کنند.
دیدگاه نوین یا پیشرفته نیازهای انسان را بسیار پیچیده و بغرع تصور می کند و در نظریه نوین اعتقاد براین است که نه تنها انسانها توسط پاداشهای مادی، امنیت و تعلق برانگیخته می شوند بلکه تحت تاثیر میل به منزلت وعزت نفس خود ودیگران و همچنین خویشتن یابی و تعالی نیز قرار می گیرد. مبحث رضایت شغلی نیز رابطه نزدیک و در مورد رضایت شغلی پزشکان مرد و زن هماهنگ با مفهوم ارضاء نیاز دارد برخی رضایت شغلی را به مفهوم خشنودی و ارضاء نیازهای اصلی در محل کار عنوان نمودند و نارضایتی شغلی را به عنوان مغایرت میان آنچه یک فرد انتظار دارد از کارش دریافت کند و آنچه که آن فرد واقعاً دریافت کرده است می دانند. از دیدگاه دیگر رضایت شغلی به عنوان یک پاسخ احساس کامل به شرایط و محیط کاری در نظر گرفته شده است.
بیان مسئله
رضایت شغلی نگرشی است که افراد درباره شغل خود دارند که نشأت گرفته از ادارک افراد از شغلشان است نتایج تحقیقات نشان می دهد که افراد با رضایت شغلی بالاتر از نظر فیزیک بدنی و توان ذهنی در وضعیت خوبی قرار می گیرند. نبود رضایت از کار تاثیرات منفی بر نحوه عملکرد افراد خواهد داشت و پی آمدهای این نارضایتی در مشاغل حساس بیشتر نمودخواهد کرد ( مهداد، ۱۳۸۱)
پزشکی از جمله مشاغلی است که رضایت در آن از اهمیت خاصی برخوردار است وجواب به این سوال که آیا جنسیت می تواند تاثیری درمیزان رضایت شغلی پزشکان داشته یا خیر؟ می تواند تا حدودی ما را در پی بردن به عوامل تاثیرگذار بر رضایت شغلی این قشر فرهیخته یاری دهد.
ضرورت و اهمیت تحقیق
پیشرفت و موفقیت هر جامعه ای درگرو سلامت روحی و جسمی افراد آن جامعه می باشد و درجامعه ای که افراد آن از بیماری روحی وجسمی رنج می برند نمی توان انتظار پیشرفت های چشمگیری داشت.
هرگاه که صحیت از بیماری های جسمی می شود تمام چشمها به طرف پزشکان دوخته می شود سپیدی مکانی که گمنام وبی ادعا هرجایی که فریاد استمداد مردم را شنیدند سراز پا نشناخته در دل حوادث، حضوری فعال و ایثارگرانه یافتند آنهایی که این شغل را با مشقات زیاد برگزیدند تا بتوانند دردی از انسانهایی که به دانش آنها محتاجند دوا کنند و مطمئناً رضایت شغلی آنها تاثیر مستقیم و بسزایی در نحوه عملکرد آنها خواهد داشت وچنانچه رضایت و انگیزش شغلی وجود نداشته باشد ادامه اشتغال ملال آور و حتی غیرممکن خواهد بود.
بنابراین رضایت از شغل درگروه پزشکی می تواند اهمیتی دوچندان در پیشرفت یک جامعه داشته باشد و هنگامیکه پزشکان از نظر مادی و معنوی ارضا نشوند مطمئناً تمایلی برای تلاش وتحقیق بیشتر نخواهد داشت و این همان چیزی است که امروزه ها درجامعه فعلی با آن روبرو هستیم و با جملاتی از قبیل در نشریات ومجلات و روزنامه ها روبرو می شوید که : سطح علمی پزشکی وطن ما (۲۰) سال عقب گرد کرده و از پاکستان و کویت وجهان سوم عقب تر است (نشریه سراسری سازمان پزشکی –شماره ۵۸ –اردیبهشت ۱۳۸۲)
رضایت شغلی
یکی از مطمئن ترین نشانه های ناهماهنگی اوضاع یک سازمان، خشنودی پایین آن است . در شوم ترین شکلهای خود خشنودی شغلی اندک سرچشمه گروههای بی اجازه، غیبتها، پایین آمدن آهنگ کار و جایگزینی کارکنان است. ناخشنودی شغلی می تواند بخشی از شکایتها، کارکردهای ناچیز، دزدی کارکنان در سازمان، دشواریهای انظباطی و دیگر مشکلات باشد. هزینه های ناخشنودی شغلی می تواند ارقام نجومی پیدا کند. از سوی دیگر، خشنودی شغلی بالا ، دلخواه مدیریت است، زیرا این پدیده با پی آمدهای مثبتی که خواست مدیران است پیوسته است (دیویس و نیواستورم، ۱۹۹۵)
خشنودی شغلی بالا نشانه نمایان سازمانی است که نیک کارگردانی می شود و به طور بنیادی پی آمدهایی است که از مدیریت رفتاری کار ساز سرچشمه می گیرد. خشنودی شغلی یک معیار اندازه گیری از فراگرد پدیدآوردن فضای انسانی پشتیبان در هر سازماناست.(دیدیس وتیوانستورم، ۱۹۹۵)
مسائل حل نشده در رضایت شغلی
به نظر کرانیز (۱۹۶۹) چندین سوال در زمینه رضایت شغلی بلا جواب مانده است و با انجام تحقیقات بیشتر باید پاسخ مناسب به این پرسشها تعیین شود.برخی از این پرسشها عبارتند از :
آیا بین رضایت کلی در زندگی با رضایت شغلی ارتباطی وجود دارد؟ مطالعات اندکی که در این مورد انجام شده نشان میدهد که رابطه مثبتی بین رضایت کلی در زندگی و رضایت شغلی وجود دارد.یعنی ، افرادی که از زندگی خود راضی هستند از شغلشان نیز رضایت دارند و برعکس رضایت شغلی تا حدود زیادی تامین کننده رضایت در زندگی است.
مسائل حل نشده در رضایت شغلی
به نظر کرانیز (۱۹۶۹) چندین سوال در زمینه رضایت شغلی بلا جواب مانده است و با انجام تحقیقات بیشتر باید پاسخ مناسب به این پرسشها تعیین شود.برخی از این پرسشها عبارتند از :
آیا بین رضایت کلی در زندگی با رضایت شغلی ارتباطی وجود دارد؟ مطالعات اندکی که در این مورد انجام شده نشان میدهد که رابطه مثبتی بین رضایت کلی در زندگی و رضایت شغلی وجود دارد.یعنی ، افرادی که از زندگی خود راضی هستند از شغلشان نیز رضایت دارند و برعکس رضایت شغلی تا حدود زیادی تامین کننده رضایت در زندگی است.
آیا می توان برای رضایت شغلی حداکثری قائل شد؟
راهنما و مشاور شغلی و حرفه ای به مراجع کمک می کند تا حداکثر رضایت شغلی از اشتغال را به دست آورد.
آیا رضایت شغلی حدی دارد و آیا می توان برای کلمه حداکثری حدی را تعیین کرد؟ متاسفانه تعیین حد رضایت شغلی غیر ممکن است و میزان آن به نوع شغل و فرد شاغل بستگی دارد.
آیا رضایت شغلی از روزی تا روز دیگر در حال تغییر و تحول است؟ رضایت شغلی بطور کلی در حال تغییر و دگرگونی است.مثلاً ممکن است فردی در لحظه معینی از زمان بطور کلی از شغلش راضی باشد و در زمان دیگر رضایت قبلی را از شغلش دائما در حال تغییر هستند.
آیا رضایت شغلی آگاهانه انجام می پذیرد یا ناآگاهانه؟ عوامل موثر در رضایت شغلی به نظر فیشر وهانا (۱۹۳۱۱) رضایت شغلی تا حد زیادی ناآگاهانه انجام می گیرد.زیرا فرد دقیقاً نمی داند که چرا کارش را دوست دارد.بعبارت دیگر ، عواملی که رضایت شغلی را موجب می شوند از نظر فرد کاملاً شناخته شده نمی باشند.شیفر (۱۹۵۳) عدم رضایت شغلی را عملی ناآگاهانه می داند و معتقد است فرد می داند که چرا از شغلش ناراضی است.ولی عوامل رضایت بخش شغلی به نتیجه قطعی نرسیده است و باید قبول کرد که برخی عوامل رضایت شغلی آگاهانه و برخی دیگر ناآگاهانه انجام می پذیرند
بررسی پدیده خود برتر بینی در جامعه
چکیده
سازه پژوهش مورد نظر خودبرتربینی (به معنی اهمیت دادن به خود بیش از دیگران و خود را بهتر و برتر پنداشتن) می باشد.
هدف اصلی آن بوده که دریابیم چه تعداد از دانشجویان دارای چنین خصلتی هستند.
در این تحقیق تعداد ۲۰ نفر به روش تصادفی ساده انتخاب گردیدند و مورد ارزیابی و سنجش قرارگرفتند.
روش اصلی تحقیق مذکور پیمایشی بوده هرچند فرهنگ خود برتر بینی که از روش کتابخانه‌ای نیز بی بهره نبوده است البته شایان ذکر است مطالعه موردی مهمترین تاکتیک بوده است.
تعداد ۱۲ فرضیه و ۱۵ متغیر در این تحقیق استفاده شده است و نتیجه کلی این شد که از میان ۱۵ فرضیه تنها یک فرضیه به اثبات رسید.
فصل اول:
کلیات پژوهش
مقدمه
کاملترین پدیده‌های جهان پیچیده‌ترین آنهاست. به سخن دیگر پیچیده‌ترین ها، کاملترین ها هستند از آن جهت است که بیشترین تلاش و کوشش در راه شناخت کاملترین یا به سخن دیگر پیچیده‌ترین ها اعمال شده است.
کسی را یاری آن نیست که بگوید کاملتر از انسان پدیده‌ای در این جهان وجود ندارد و برای هیچ کس قابل قبول نیست که شناسایی انسان از آغاز پیدایش تاکنون موضوع اصلی و اساسی زندگی نبوده باشد.
ولی به هر حال آگاهی و شناخت انسان از خود و محیطش آن زمان که باروش صحیح و مطلوب توام نبوده راه به بیراهه بوده است و بجای آنکه تلاش او منجر به گسترش میدان دید و عمل او بشود، اندیشه و بینش او را در مرحله‌ی نامناسب متوقف می ساخته است. یعنی باور او بر آنچه که وجوددارد پایدارتر می گردد. از این رو جهان اندیشه در چنین شرایطی از تنوع و پیچیدگی برخوردار نیست.نظام حیاتی انسان اعم از طبیعی و انسانی محدود و بسته باقی می ماند. وقتی نحوه حضور انسان در اجتماع و نحوه رویارویی او با پدیده‌های موجود جهان اعم از انسانی و غیرانسانی تصحیح شد و روش منطقی توان با شکاف نسبت به آنچه که گذشتگان بر آن باور داشتند، حاکم بر جهان فکر و اندیشه انسان شد،هر روز شاهد کشف قوانین جدید و درنتیجه کشف پاره‌ای از قوانین حاکم بر جهان انسانی شد. به سخن دیگر انسان دریافت که هدف علم کشف قوانین واقعیت است لذا باید از مطلق گرایی بمفهومی که در اندیشه‌های پیشینیان وجود داشته و سد اساسی در راه پیشرفت و تحول بوده است، دست کشید و در مقابل قوانینی که با روشهای علمی و منطقی جدید کشف شده است، سر تعظیم فرود آورد.
باید به اصطلاح چیزهایی که به اشتباه اصالت نامیده می شود و روزگاری طولانی مانعی در راه پیوستن به انسانیت انسان بوده مردود دانست و قبول کرد که هیچ وجه امتیازی بین اقوام و ملل رفتار افراد خود برتر بین جهان نسبت به یکدیگر وجود ندارد. آنچه مهم است آن است که گوناگونی شیوه‌های زندگی در سرزمینهای مختلف و با امکانات متفاوت ایجادکننده نظامهای سلطه‌جویانه نخواهدبود. هر نظامی دستاور ارتباط متقابل بین انسان و محیط او است.
ویژگی های افراد خود برتر بین
در این تحقیق سعی بر آن است تا دریابیم به چه علت است که انسانها در شرایط مختلف رفتارهای متفاوتی از خود بروز می دهند یا بهتر آن است که گفته شود به چه علت یک رفتار در شرایط مختلف بصورت های متفاوتی نمود پیدا می کند یا به چه علت است که نمود یک رفتار در قشرهای متفاوت مختلف است.
خودبرتربینی را می شود بعنوان یکی از این رفتارها یا حالتها دانست که در افراد بسیاری به چشم می خورد که دانسته یا نادانسته توسط آنها اعمال می شود، اینکه این افراد چقدر از این رفتار خود آگاه هستند.
بیان مسئله یا طرح موضوع
در جامعه ای که ما در آن زندگی می کنیم افراد به شیوه‌های مختلفی زندگی می نمایند یا به شیوه سنتی یا به شیوه مدرن که میدان عمل و رفتار در هرکدام از آنها با دیگری متفاوت است. خانواده هایی که به شیوه سنتی زندگی می کنند اغلب دارای تعداد فرزندان زیادی هستند که به تبع آن سطح عمومی زندگی پایین می آید. در این نوع خانواده ها جنس مذکر نسبت به جنس مونث از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. مخصوصاً اگر فرزند ارشد خانواده مذکر باشد به گونه ای تربیت و آموزش می بیند که در خود این احساس را دارد که برتر و بهتر از سایر اعضا خانواده است و اجازه و میدان عمل وسیعی دارد.
این رفتار بیشتر از آن جایی نشأت می گیرد که والدین خانواده به خاطر کار سخت دیگر توان پاسداری و حفظ خانواده و کنترل سایر اعضا را ندارند و فاصله سنی زیادی که بین والدین و فرزندان وجود دارد، باعث سرباز زدن فرزندن از انجام اموری که توسط والدین به آنها واگذار می شود، می گردد و در این مواقع برای حفظ سایرین فردی که دارای سنو تحصیلاتبالاتر از دیگران است،انتخاب می گردد. البته در مواقع سنتی به غیر از سن عامل مهم دیگری نیز وجود دارد و آن جنسیت است در بعضی از خانواده ها حتی اگر فرزند مذکر از دیگر اولادهای خانواده سن کمتری داشته باشد به آنها برتری داده می شود. در چنین مواقعی فرزندان ارشدمونثبیشتر بمنظور نیروی کار در نظرگرفته می شوند و هیچ گونه میدان عمل یا اجازه‌ای از طرف سایرین به منظور داشتن کنترل بر سایر اعضا را ندارند. در چنین خانواده هایی اگر فرزند ارشد مذکر باشد هم امکانات را برای پیشرفت بیشتر وی مهیا می سازند (در حد توان خانواده) ولی اگر مونث باشد،امکاناتی که برای وی درنظرگرفته خواهدشد،در حدی است که سایر اعضا جامعه ای که فرد در آن زندگی می کند از آن برخوردار هستند که در اکثر موارد حداقل‌ها در نظر گرفته می شود.
که از اینگونه مسائل می توان اشتغال به تحصیل را متذکر گردید که خانواده همه سعی خود را بر این امر معطوف می دارند که فرزند مذکر خانواده باید از بهترین و بالاترین سطح برخوردار گردد. ولی برای فرزند مونث چنین خانواده ای امتیازی را در نظر خواهندگرفت که منتهی می شود به استفاده از امکانات در حدی که بتواند نیازهای روزانه خود را برطرف نماید و وی نیز مجبور به اکتفاکردن است.
در خانواده های سنتی،فرزندان مذکر به خاطر میدان عمل بالایی که دارند و طرز برخورد اطرافیان که جملگی همه کارها و اوامر وی را بدون چون و چرا انجام می دهند، دارای میزان اعتمادبه نفس بالایی است از آن جهت که سایرین هیچ وقت اجازه و جرات این کار را به خود نمی دهند که بخواهند اشتباهی را به وی گوشزد نمایند. چون وی به مانند بت است و همه کارهای او درست است. البته در این مواقع تعداد اعضا خانواده و مهمتر از آن جنسیت آنها مطرح است . در بین سایرین فرزندان مذکر دیگر تا وقتی سنشان پایین است، این سلطه را پذیرا هستند ولی بعد از گذشتن از این محدوده سنی خیلی از حوزه‌هایی را که فرزند بزرگتر اجازه دخالت در آنها را داشت، محدود می سازند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که فرزندان مذکر نیز اغلب خصوصیات فرزند ارشد خانواده را دارند ولی در مورد فرزندان مونث وضعیت به این منوال است که تا زمانیکه آنها در خانه پدر زندگی می کنند باید تمامی اوامر فرزند انتخاب شده را اجرا نماید و اجازه هیچگونه مخالفتی را ندارند. در چنین خانواده‌هایی فرزندان ارشد خود را بهتر و برتر از دیگران می پندارند واین احساس در آنها بوجود می آید که والاتر از سایرین هستند و دیگران باید سعی نمایند تا به آنها برسند یعنی نوعی خودبزرگ‌بینی و خود را مانند مبدا دانستن و انتظار بندگی از دیگران داشتن.
اهداف پژوهش
هدف اصلی و کلی در این پژوهش بر این مبنا گذاشته شده که پدیده خودبرتربینی را در جامعه مورد ارزیابی و سنجش قرار‌دهد و میزان نمود پیدا کردن آن در میان فرهنگها و آداب و رسوم مختلف مشخص گردد . همچنین معلوم گردد چه عواملی سبب بوجود آمدن پدیده مذکور می گردد تا بتوانیم از این طریق دریابیم آیا اصلاً پدیده‌ای بنام خودبرتربینی هم اکنون نیز وجود دارد یا بطور کلی منسوخ گردیده است. در زمانهای مختلف چه عواملی سبب بروز یا منسوخ شدن آن گردیده هم چنین عوامل تاثیرگذار بر آن و یا خصوصیاتی که فرد دارای چنین خصیصه ای دارا است مورد بررسی قرارگیرند. یکی از این مسائل سن است که باید بررسی گردد که آیا فرد در سن خاصی یک چنین خصوصیتی را کسب می نماید یا این خصوصیت در فرد وجود دارد و در سن خاصی با توجه به شرایط محیط نمود پیدا می کند و آیا منحصر به یک جنس است یا در هر دو جنس مذکر و مونث وجود دارد. میزان نمود آن در دو جنس مخالف به چه نسبتی است. مساوی است یا متفاوت از یکدیگر است. تحصیلات در این بین چه نقشی را دارا است؟ آیا تحصیلات که عاملی است جهت افزایش سطح آگاهی و فرهنگ فرد در خودبرتربینی وی تاثیر گذار است؟
فرد خودسالار دارای چه خصوصیاتی است؟ آیا این خصوصیات براثر این خصلت در فرد بوجود آمده یا به خاطر داشتن میدان عمل وتاثیرپذیری از محیط فردی خودسالار گردیده است. برخورد سایر اعضا خانواده نیز باید بررسی گردد تا متوجه شویم که این عامل در همه طبقات اجتماعی وجوددارد یا مخصوص قشر خاصی است یا اصلاً بطور کامل منسوخ گردیده یا اگر هنوز هم نمود خارجی دارد به چه شکلی با آن برخورد می گردد. پدیده خود برتر بینی در جامعه در اینجا این مسئله پیش می آید که شخصی که خود را برتر از دیگران می بیند به چه علت چنین اندیشه‌ای دارد و اطرافیان چقدر در بوجودآمدن چنین تفکری موثر بوده اند. چنین فردی در تعاملات خود با اطرافیان به چه صورتی برخورد می نماید و میزان رضایت اطرافیان از برخورد با چنین افرادی به چه میزان است و چنین فردی با استفاده از چه شیوه‌هایی رفتاری کار خود را پیش می برد؟ بیشتر با پرخاشگری کار خود را پیش می برد یا از طریق مصالحه کردن و عقلانی چنین فردی که خود را محور همه چیز می داند آیا می تواند از وظیفه‌ای که خود به عهده گرفته یا سایرین به وی واگذار کرده اند برآید؟با توجه به شرایط کنونی جامعه،این فرد چه مقدار آسیب پذیر است؟آیا داشتن چنین خصوصیتی در جامعه ا رو به پیشرفت باعث صدمه دیدن و دوری گزیدن فرد نمی شود؟
مسائل مطرح شده در بالا مواردی است که لازم بنظر می آید که در مورد فردی که دارای ویژگی خودبرتربینی است، بررسی گردد.
اهمیت موضوع پژوهش
این تحقیق از آن جهت حائز اهمیت است که به بررسی سطح روابط و بینش‌های افراد جامعه می پردازد و میزان پیشرفت یا عدم پیشرفت ذهنی و روانی افراد را با توجه به پیشرفت جنبه‌های مختلف زندگی و تبعات ناشی از آن نمایان می سازد. تاثیر تفکرات و اندیشه‌های خانواده و اطرافیان را بر فرد نشان می دهد و به این مقوله نیز توجه می نماید که فرزند دانشجویخانواده تمایل دارد رفتار پیشینیان خود را برگزیند یا با توجه به پیشرفت زمان وی نیز پیشرفت نماید.
همچنین میزان اهمیت پدیده‌های مختلف اجتماعی و خصوصیات فردی را در بروز یا عدم بروز خودبرتربینی ذکر می کند ونشان می دهد که چه مقدار از افراد، گرایش به واپس‌گرایی دارند.
میدان عمل برابریافرادی که تمایل دارند رفتارها و عقیده‌های گذشته را که جزء عرف جامعه به حساب می آمده، در جامعه کنونی پیاده نمایند و توجه به این مسئله که جامعه تا چه حد پذیرای این اندیشه و عمل است را مشخص می سازد.
در هر جامعه بنابر مقتضیات زمان یکسری از رفتارها بصورت هنجار درمی‌آید و افرادی هم که مخالف با چنین رفتاری هستند مجبور به انجام آن می شوند.
با توجه به اینکه جامعه ای در حال پیشرفت نداریم با این حال درباره مسائل رفتاری و اخلاقی به شیوه سنتی متمایل است . یکی از این خصایص خودبرتربینی است با عطف به این مطلب که با وجود تقسیم کار (به خاطر پیشرفت جوامع) هنوز در بسیاری از خانواده ها به چشم می آید. عوامل محیطی نیز سبب بسیاری از واکنشهای رفتاری در فرد می گردد و سبب می گردد که وی یک رفتار را برای خود نهادینه کند یا رفتاری دیگر را برگزیند بالارفتن سطح معلومات وداشتن ارتباط هرچه بیشتر با افراد دیگر از جمله عواملی هستند که سبب می گردند افراد شایسته‌ترین رفتار را برگزینند. البته نباید موضوع فرهنگ فرد را که در ارتباط نزدیکی با سطح معلومات وی قراردارد، نادیده انگاشت. چون در هر قشری از اجتماع همانطور که ذکر گردید ،شرایط متفاوت رفتار خاصی را طلب می نماید. برترانگاشتن خود نسبت به سایرین یا متمایزدانستن خویش از دیگران حسی است که در اغلب افراد خودبرتربینبه چشم می آید.
بحث و نتیجه‌گیری:
در بررسی که در مورد خودبرتربینی شخص نسبت به سایر اعضا خانواده صورت گرفت نتایج زیر به دست آمده است:
این خصیصه هنوز در جامعه ما منسوخ نگردیده است و در طبقات مختلف نمایان است ولی نوع ابراز آن در هر قشر متفاوت است.
افرادی که در خانواده های پرجمعیت زندگی می کنند،درآمد ماهیانه کمی دارند و از شغل مناسبی نیز برخوردار نمی باشند. با متوسل شدن به ابزاری مانند پرخاشگری ،خودمحوری، توجه زیاد به تفاوت جنسیت و خودبزرگ بینی سعی دارند نشان دهند که برتر و بهتر از سایرین هستند. افرادی که در سنین کهنسالی هستند این عامل بیشتر یافت می شود که نمود آن را می شود از نوع تعاملات فرزندانشان دید و دریافت کرد.
در عده ای از افراد که در زندگی از رفاه نسبی یا کامل برخوردار می باشند این عامل خود را به گونه ای دیگر مثل انتقاد بیش از حد به اطرافیان، رعایت نکردن بعضی از موازین در تعاملات،پرخاشگری، داشتن اعتماد به نفس بالا برای تسلط بر دیگران نشان می دهد.
این مسئله در فرهنگهای مختلف بصورتهای متفاوتی وجود دارد. ولی بطور کلی در جامعه هایی که رو به پیشرفت هستند، بطور تدریجی سیر نزولی طی کرده و بعد از مدتی در حال از بین رفتن هستند یا بطور کلی منسوخ گردیده اند.
خلاصه پژوهش
در تحقیق بعمل آمده خودبرتربینی شخص نسبت به سایر اعضای خانواده و عوامل وابسته به آن مورد توجه و بررسی قرارگرفت. از جمله میزان رابطه بین سطح تحصیلات و خودبرتربینی، پرخاشگری و خودبرتربینی، طبقه اجتماعی و خودبرتربینی و … در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده یعنی خود محقق نیز در میدانآزمایش حضور داشته است و تعداد حدوداً ۲۰۰۰ دانشجو، ۲۰ نفر از آنها را جهت پاسخگویی به پرسشنامه‌های تنظیم شده انتخاب کرده است و جمع آوری اطلاعات نیز با توجه به خصوصیات عمده افراد مختلف که از جهاتی مانند یکدیگر بودند و به موضوع تحقیق ما ارتباط داشتند، بوده است . از روشهای آماری مختلف نظیر آزمون خ ۲، درجه آزادی، سطح معناداری، مقیاسهای نسبی و رتبه‌ای استفاده شد با توجه به فرضیه وابستگی بین داشتن اعتماد به نفس و میزان پرخاشگری با خودبرتربینی به اثبات نرسید.
نتایج حاصل از تحقیق انجام شده بیانگر این مسئله می باشد که عوامل مختلف اجتماعی- فرهنگی- اقتصادی در بوجودآمدن و گسترش این پدیده دخیل هستند. این افراد چون خود را برتر و بهتر از سایرین می پندارند در نتیجه خود را بی نیاز از همه چیز و همه کس احساس می کنند و باایجاد سلطه بر اطرافیان آنان را نیز از شیوه صحیح برخورد دور می سازند.
فهرست مطالب
چکیده ۴
مقدمه ۵
بیان مسئله یا طرح موضوع ۷
اهداف پژوهش ۱۱
اهمیت موضوع پژوهش ۱۲
فرضیه ۱۴
محدوده مطالعاتی پژوهش ۱۶
ادبیات و پیشینه موضوع تحقیق ۱۷
بخش اول: مباحث کلی ۱۸
نتیجه گیری و مدل مطالعاتی ۲۶
روش شناسی پژوهش ۲۷
جامعه آماری ۲۷
حجم نمونه و روش نمونه گیری ۲۸
ابزار اندازه‌گیری (ابزار سازی) ۲۸
تعریف عملیاتی ۲۹
روش جمع آوری اطلاعات ۳۲
روش های تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات ۳۳
تحلیل یافته‌های پژوهش ۳۴
انتقادپذیری ۴۰
بحث و نتیجه‌گیری ۵۵
خلاصه پژوهش ۵۶